Phân biệt và hiểu rõ về Lương tối thiểu, Lương cơ sở và Lương cơ bản

Theo thống kê từ ViecLamVui, có hơn 69 % người lao động không hiểu rõ hoặc không phân biệt được về lương cơ bản, lương cơ sở và lương tối thiểu. Vì vậy, người lao động sẽ dễ bị thiệt thòi khi không có sự hiểu biết dẫn đến việc hưởng mức lương không đúng với trình độ, năng lực trình độ và kinh nghiệm tay nghề thao tác của mình. Bài viết này kỳ vọng sẽ cung ứng được cho bạn những thông tin để hoàn toàn có thể hiểu rõ và đúng về những mức lương cơ sở, lương tối thiểu và lương cơ bản được vận dụng theo những lao lý mới nhất lúc bấy giờ .

Điểm khác biệt giữa lương cơ sở và lương tối thiểu vùng theo quy định nhà nước

Tiêu chí Lương cơ sở Lương tối thiểu vùng
Khái niệm Là mức dùng làm địa thế căn cứ tính :

  • Mức lương cơ bản trong các bảng lương
  • Mức phụ cấp và thực hiện các chế độ khác theo quy định
  • Các mức hoạt động phí
  • Các khoản trích và chế độ được hưởng theo mức lương này 
Là mức lương thấp nhất dùng làm địa thế căn cứ để doanh nghiệp và người lao động thoả thuận trong việc triển khai việc chi trả lương .

Mức lương trả cho người lao động làm việc trong điều kiện bình thường, đảm bảo đủ thời gian làm việc trong tháng và hoàn thành định mức công việc được giao cần đảm bảo các điều kiện sau:

  • Không thấp hơn mức lương tối thiểu vùng
  • Phải cao hơn mức lương tối thiểu vùng ít nhất 7% nếu người lao động đã qua học nghề, đào tạo trường lớp.
Đối tượng áp dụng Công nhân viên chức, cán bộ nhà nước, người lao động, người hưởng chế độ thuộc khu vực nhà nước: cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị – xã hội, lực lượng vũ trang, đơn vị hoạt động được nhà nước hỗ trợ kinh phí, … Người lao động làm việc tại các công ty, doanh nghiệp, cơ sở, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã tổ hợp tác, trang trại, hộ gia đình, cá nhân và các tổ chức khác ngoài khu vực nhà nước có thuê mướn lao động theo hợp đồng lao động. 
Sự ảnh hưởng Khi mức lương cơ sở được điều chỉnh tăng, tất cả cán bộ, công chức, viên chức đều được tăng lương. Các mức trích đóng BHXH, BHYT, BHTNLĐ, BNN cũng sẽ điều chỉnh tăng. Khi lương tối thiểu vùng tăng thì chỉ có người lao động đang hưởng mức lương thấp hơn mức lương tối thiểu vùng mới kiểm soát và điều chỉnh tăng lương .
Mức lương của hầu hết người lao động hầu hết không chịu tác động ảnh hưởng so với việc tăng lương tối thiểu vùng .
Chu kỳ điều chỉnh Không có chu kỳ luân hồi kiểm soát và điều chỉnh cố định và thắt chặt. Sự kiểm soát và điều chỉnh của mức lương cơ sở phụ thuộc vào vào những yếu tố :

  • Khả năng của ngân sách nhà nước
  • Chỉ số giá tiêu dùng
  • Tốc độ tăng trưởng kinh tế của đất nước
Hiện nay chưa có văn bản nào quy định cụ thể về chu kỳ điều chỉnh của mức lương tối thiểu vùng. Tuy nhiên, thông thường mức lương tối thiểu vùng  thay đổi theo chu kỳ hàng năm và thường được áp dụng vào ngày 01/01 hàng năm.

Phân biệt giữa lương cơ sở và lương cơ bản

Nếu không tìm hiểu và khám phá kỹ về thực chất, mọi người thường có sự nhầm lẫn về lương cơ sở và lương cơ bản. Vậy, lương cơ sở và lương cơ bản có điểm nào độc lạ, tất cả chúng ta cùng tìm hiểu và khám phá nhé

Tiêu chí Lương cơ sở Lương cơ bản
Khái niệm Được pháp luật rõ ràng trong nghị định của nhà nước nước ta .
Là mức dùng làm địa thế căn cứ tính :

  • Mức lương cơ bản trong các bảng lương
  • Mức phụ cấp và thực hiện các chế độ khác theo quy định
  • Các mức hoạt động phí
  • Các khoản trích và chế độ được hưởng theo mức lương này 
Không được pháp luật trong bất kể văn bản pháp lý nào .
Có thể hiểu lương cơ bản chính là mức lương thấp nhất mà người lao động và người sử dụng lao động tự thoả thuận với nhau tuỳ theo đặc thù và nhu yếu của việc làm .
Lương cơ bản chưa gồm có những khoản phụ cấp, tiền thưởng hoặc những khoản bổ trợ, phúc lợi khác theo thoả thuận .
Đối tượng áp dụng Công nhân viên chức, cán bộ nhà nước, người lao động, người hưởng chế độ thuộc khu vực nhà nước: cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị – xã hội, lực lượng vũ trang, đơn vị hoạt động được nhà nước hỗ trợ kinh phí, … Áp dụng đối với tất cả người lao động cả trong và ngoài khu vực nhà nước. Nói cách khác, lương cơ bản là mức lương được sử dụng phổ biến cho tất cả các đơn vị sử dụng lao động và người lao động khi thực hiện các chính sách về tiền lương.
Chu kỳ thay đổi Không có chu kỳ thay đổi cố định.
  • Đối với các đơn vị ngoài khu vực nhà nước: Chu kỳ thay đổi tuỳ theo sự thoả thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động
  • Đối với các đơn vị trong khu vực nhà nước: Chu kỳ thay đổi phụ thuộc vào chu kỳ thay đổi của lương cơ sở.
Yếu tố ảnh hưởng đến sự thay đổi Lương cơ sở cần bảo vệ được những nhu yếu đời sống tối thiểu của người lao động chịu vận dụng của mức lương cơ sở. Sự kiểm soát và điều chỉnh tăng mức lương cơ sở sẽ địa thế căn cứ và dung hoà giữa những yếu tố :

  • Khả năng ngân sách nhà nước
  • Chính sách của nhà nước
  • Tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế
  • Giá cả, chỉ số tiêu dùng,…
Sự kiểm soát và điều chỉnh lương cơ bản ngoài nhờ vào vào sự thoả thuận giữa người sử dụng lao động và người lao động thì cũng cần địa thế căn cứ theo những yếu tố ảnh hưởng tác động sau :

  • Mức lương tối thiểu vùng
  • Hệ số lương và lương cơ sở
  • Loại hình doanh nghiệp
  • Tình hình kinh doanh
  • Cách thức tính lương của từng doanh nghiệp
  • Cấp bậc, trình độ, kinh nghiệm
Cách tính lương Đã được quy định bằng con số cụ thể trong các văn bản pháp luật nên mang tính cố định.
  • Đối với cán bộ, viên chức thuộc khu vực nhà nước: Lương cơ bản = Lương cơ sở x hệ số lương.
  • Đối với người lao động làm việc trong các doanh nghiệp, tổ chức ngoài khu vực nhà nước: Căn cứ dựa trên mức lương tối thiểu vùng và không được thấp hơn mức lương tối thiểu vùng theo quy định.

Phân biệt lương cơ sở - lương cơ bản - Góc nghề nghiệp ViecLamVui

Lương cơ bản và lương tối thiểu vùng – Những điểm khác biệt cần lưu ý

Điểm khác biệt Lương cơ bản Lương tối thiểu vùng
Khái niệm Là mức lương do người sử dụng lao động và người lao động tự thoả thuận, được ghi đơn cử trên HĐLĐ .
Là mức địa thế căn cứ để tính tiền công, tiền lương thực lĩnh của người lao động thao tác trong doanh nghiệp .

Là mức tiền lương thấp nhất do chính phủ quy định theo từng vùng khác nhau. Người sử dụng lao động sẽ không được phép trả lương thấp hơn mức lương tối thiểu vùng.

Là địa thế căn cứ để người sử dụng lao động và người lao động thoả thuận mức lương cơ bản .

Đối tượng áp dụng Tất cả người lao động cả trong và ngoài khu vực nhà nước. Nói cách khác, lương cơ bản là mức lương được sử dụng phổ biến cho tất cả các đơn vị sử dụng lao động và người lao động khi thực hiện các chính sách về tiền lương. Người lao động làm việc tại các công ty, doanh nghiệp, cơ sở, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã tổ hợp tác, trang trại, hộ gia đình, cá nhân và các tổ chức khác ngoài khu vực nhà nước có thuê mướn lao động theo hợp đồng lao động. 
Sự ảnh hưởng Khi lương cơ bản được điều chỉnh tăng nghĩa là mức lương thực tế của người lao động cũng tăng. Khi lương tối thiểu vùng được điều chỉnh tăng thì chỉ có những người lao động làm việc trong các đơn vị ngoài khu vực nhà nước có mức lương thấp hơn mức lương tối thiểu vùng mới được điều chỉnh tăng lương. Nói chung, việc tăng lương tối thiểu vùng không có ảnh hưởng nhiều đến hầu hết người lao động.
Chu kỳ thay đổi
  • Đối với các đơn vị ngoài khu vực nhà nước: Chu kỳ thay đổi tuỳ theo sự thoả thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động
  • Đối với các đơn vị trong khu vực nhà nước: Chu kỳ thay đổi phụ thuộc vào chu kỳ thay đổi của lương cơ sở hoặc sự điều chỉnh hệ số lương.
Hiện nay, chưa có văn bản nào quy định cụ thể về chu kỳ thay đổi của mức lương tối thiểu vùng. Tuy nhiên, thông thường mức lương tối thiểu vùng được xem xét thay đổi theo chu kỳ hàng năm và thường được áp dụng vào ngày 01/01 hàng năm.

Mức lương tối thiểu vùng mới nhất hiện nay tăng bao nhiêu % so với năm 2018

Vùng Mức lương tối thiểu vùng năm 2019 Mức lương tối thiểu vùng năm 2018 Mức % tăng
Vùng I 4.180.000 đồng / tháng 3.980.000 đồng / tháng  5%
Vùng II 3.710.000 đồng / tháng 3.530.000 đồng / tháng 5.1%
Vùng III 3.250.000 đồng / tháng 3.090.000 đồng / tháng 5.2%
Vùng IV 2.920.000 đồng / tháng 2.760.000 đồng / tháng 5.8%

Lương tối thiểu chung – Mức lương tối thiểu chung mới nhất

Có khá nhiều người lao động lúc bấy giờ vẫn chưa hiểu rõ về lương tối thiểu chung và vẫn còn nhầm lẫn với khái niệm lương tối thiểu vùng. Sau đây là một số ít thông tin về lương tối thiểu chung và mức lương tối thiểu chung mới nhất lúc bấy giờ dành cho bạn tìm hiểu thêm .

Lương tối thiểu chung

Lương tối thiểu chung chính là mức lương cơ sở để làm địa thế căn cứ tính lương cơ bản cho cán bộ, công chức viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động đang công tác làm việc trong những cơ quan nhà nước, tổ chức triển khai chính trị – xã hội, lực lượng vũ trang, đơn vị chức năng hoạt động giải trí được nhà nước tương hỗ kinh phí đầu tư .

Mức lương tối thiểu chung áp dụng mới nhất

Theo Nghị định 38/2019/NĐ-CP thì mức lương tối thiểu chung sẽ tăng từ 1.390.000VNĐ/tháng lên 1.490.000VNĐ/tháng kể từ ngày 01/07/2019. Đây chính là mức lương tối thiểu chung mới nhất để làm căn cứ tính mức lương cao nhất tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc hàng tháng của người lao động (mức tiền lương tháng cao nhất để tham gia BHXH bắt buộc không được cao hơn 20 lần mức lương tối thiểu chung).

Hệ số lương cơ bản 2019 – Những thông tin cần biết

Hệ số lương là số lượng bộc lộ sự chênh lệch tiền lương theo ngạch, bậc lương. Hệ số lương được dùng làm cơ sở để tính lương cơ bản của người lao động theo đúng năng lượng lao động, trình độ và bằng cấp trình độ .
Hệ số lương ở những cấp bậc bằng cấp khác nhau sẽ có sự chênh lệch khác nhau. Sau đây là thông số lương khởi điểm cho người vừa mới tốt nghiệp :

  • Hệ số lương ở trình độ Đại học: 2.34
  • Hệ số lương ở trình độ Cao đẳng: 2.10
  • Hệ số lương ở trình độ Trung cấp: 1.86

Hệ số lương này được vận dụng cho những người lao động mới ra trường. Hệ số này hoàn toàn có thể tăng lên theo từng cấp bậc việc làm và tối thiểu những bậc sẽ chênh lệch nhau 5 % .

Các câu hỏi thường gặp về tiền lương

Hệ số lương là gì?

Hệ số lương được hiểu là thông số biểu lộ sự chênh lệch tiền lương giữa những mức lương theo ngạch, bậc lương và mức lương tối thiểu. Hệ số lương được thống nhất theo lao lý của cơ quan chính phủ .

  • Đối với doanh nghiệp nhà nước: Hệ số lương chính là một trong các yếu tố cơ bản để xây dựng thang bảng lương, là cơ sở để tính mức lương cơ bản, phụ cấp và các chế độ khác cho công chức, viên chức.
  • Đối với doanh nghiệp tư nhân: Tuỳ theo yêu cầu và chính sách của từng đơn vị mà người sử dụng lao động sẽ xây dựng và điều chỉnh hệ số lương để vừa đảm bảo được lợi ích của người lao động vừa tuân thủ đúng theo quy định của pháp luật.

Mức lương đóng bảo hiểm xã hội là mức lương nào?

Mức lương tháng làm địa thế căn cứ đóng bảo hiểm xã hội là tổng mức tiền lương, tiền công ( gồm có những loại phụ cấp và những khoản bổ trợ khác ) thoả thuận ghi trong hợp đồng lao động .

  • Đối với người lao động làm công việc hoặc chức danh giản đơn nhất trong điều kiện lao động bình thường, mức lương tháng tối thiểu đóng BHXH bắt buộc không thấp hơn mức lương tối thiểu vùng tại thời điểm đóng.
  • Đối với người lao động làm công việc hoặc chức danh đòi hỏi đã qua đào tạo, học nghề (kể cả lao động do doanh nghiệp tự dạy nghề), mức lương tháng tối thiểu đóng BHXH phải cao hơn ít nhất 7% so với mức lương tối thiểu vùng tại thời điểm đóng.

Mức lương bao nhiêu thì đóng thuế thu nhập cá nhân?

Theo lao lý của luật thuế thu nhập cá thể, so với cá thể cư trú ký hợp đồng lao động có thời hạn từ 03 tháng trở lên, kể cả trường hợp cá thể ký hợp đồng từ 03 tháng trở lên tại nhiều nơi, sẽ triển khai đóng thuế thu nhập cá thể theo biểu thuế luỹ tiến từng phần .
Mức tối thiểu của thu nhập tính thuế từ tiền lương, tiền công theo biểu thuế luỹ tiến từng phần là đến 5 triệu đồng / tháng. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là với mức lương, mức thu nhập 5 triệu đồng / tháng đã bị đóng thuế thu nhập cá thể. Mức 5 triệu đồng / tháng này cần được hiểu đúng mực là phần thu nhập tính thuế sau khi lấy tổng thu nhập trong tháng ( thu nhập chịu thuế ) của người lao động trừ đi những khoản giảm trừ theo lao lý .
Vậy, hiểu một cách đơn thuần, mức lương đóng thuế thu nhập cá thể của người lao động chỉ vận dụng so với cá thể có thu nhập chịu thuế tối thiểu trên 9 triệu đồng / tháng. Sau khi trừ đi những khoản giảm trừ theo pháp luật thì sẽ đóng thuế thu nhập cá thể trên thu nhập tính thuế theo biểu thuế luỹ tiến từng phần .

Lương thử việc bằng bao nhiêu lương chính thức?

Theo pháp luật của Bộ Luật lao động Nước Ta, tiền lương của người lao động trong thời hạn thử việc sẽ do người sử dụng lao động và người lao động thoả thuận. Tuy nhiên mức lương thử việc tối thiểu phải bằng 85 % mức lương chính thức của vị trí việc làm đó .

Người lao động và người sử dụng lao động cũng cần lưu ý là mức lương chính thức của công việc sẽ do doanh nghiệp tự xây dựng. Tuy nhiên, mức lương của người lao động không được thấp hơn mức lương tối thiểu vùng do chính phủ quy định.

Tiền lương tháng thứ 13 có tính đóng bảo hiểm xã hội không?

Tiền lương tháng thứ 13 được hiểu là tiền thưởng của doanh nghiệp trả cho người lao động địa thế căn cứ theo tác dụng sản xuất kinh doanh thương mại hằng năm và mức độ hoàn thành xong việc làm của người lao động .
Theo những pháp luật về việc xác lập mức tiền lương tháng làm địa thế căn cứ đóng BHXH sẽ gồm có mức lương, phụ cấp lương và những khoản bổ trợ khác và không gồm có những khoản và chính sách phúc lợi khác không có tính liên tục .
Vì vậy, tiền thưởng của người lao động khi thao tác tại doanh nghiệp như tiền lương tháng thứ 13 sẽ không được coi là tiền lương tháng đóng BHXH.