Áp lực lạm phát có khiến chính sách tiền tệ nới lỏng bị đảo ngược?

Kể từ giữa năm 2020, sau cú sốc bùng phát dịch Covid-19, kinh tế tài chính quốc tế đã tận mắt chứng kiến một khuynh hướng lạm phát liên tục ngày càng tăng. Với nền kinh tế tài chính có độ mở cao, Việt Nam khó tránh khỏi xu thế chung của toàn thế giới. Tuy nhiên, giới trình độ vẫn cho rằng, áp lực đè nén lạm phát tại Việt Nam khó đảo ngược tiềm năng chủ trương tiền tệ .

CÓ THỂ “GHÌM” LẠM PHÁT QUANH 4%

Trong báo cáo giải trình mới nhất, Ngân hàng UOB nhìn nhận, Việt Nam đang phải đương đầu với rủi ro đáng tiếc lạm phát. Bởi lẽ, ngân sách nguyên vật liệu trong nước tăng nhanh do giá dầu thô toàn thế giới tăng trước xung đột quân sự chiến lược Nga – Ukraine và những lệnh trừng phạt so với Nga .

“Với sự khởi sắc trong các hoạt động kinh doanh, nhu cầu đối với các sản phẩm năng lượng sẽ tăng song song với việc tăng giá toàn cầu, các cân đối bên ngoài, lạm phát Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng bất lợi”, UOB nhận định.

Trong năm 2021, Việt Nam nhập khẩu khoảng 15,8 tỷ USD sản phẩm năng lượng (bao gồm than, dầu thô, sản phẩm dầu mỏ, khí đốt), chiếm khoảng 4,8% trong tổng giá trị nhập khẩu 331,2 tỷ USD trong năm. Từ đầu năm đến tháng 2 năm 2022, giá trị nhập khẩu năng lượng đã tăng lên 2,19 tỷ USD, tương đương 5,2% giá trị nhập khẩu 42,14 tỷ USD, cao hơn mức bình quân 4,8% của giai đoạn 2020-2021.

Cùng quan điểm, HSBC nhìn nhận, Việt Nam đang gặp một loạt thử thách trong toàn cảnh giá nguyên vật liệu quốc tế tăng cao, không ngừng tác động ảnh hưởng lên giá cả cả tiêu dùng. Trong đó, lạm phát toàn phần tháng 3/2022 tăng 0,7 % so với tháng trước khiến mức tăng so với cùng kỳ năm trước đạt 2,4 % .Thực tế, giá xăng trong nước đã được kiểm soát và điều chỉnh tăng 7 lần liên tục kể từ đầu tháng 12/2021, đạt mức cao kỷ lục trong tháng 3/2022. Để ứng phó với tình hình này, những cơ quan chức năng đã quyết định hành động giảm 50 % thuế bảo vệ thiên nhiên và môi trường so với nguyên vật liệu từ 1/4 tới cuối năm 2022 .“ Trước tình hình giá dầu quốc tế tăng cao và xu thế còn lê dài thêm một thời hạn nữa, chúng tôi kiểm soát và điều chỉnh dự báo lạm phát năm 2022 của Việt Nam lên mức 3,7 % ”, nhóm điều tra và nghiên cứu tại HSBC đưa ra dự báo .Theo TS. Lê Xuân Nghĩa, về giá xăng dầu quốc tế, dự báo mức đỉnh là 140 USD / thùng và không tăng thêm bởi nhiều lực cản như : nhu yếu giảm khi mùa đông qua, xung đột Nga – Ukraine đã dịu lại, hành vi kinh khủng của những nước OPEC trong việc ngày càng tăng sản lượng .Đối với bảo mật an ninh nguồn năng lượng, Việt Nam có một lượng xăng dầu trong nước để cung ra thị trường để hạn chế bớt được ảnh hưởng tác động từ bên ngoài. Mặc dù nhà máy sản xuất Nghi Sơn, chiếm 25 % lượng cung xăng dầu cả nước gặp trục trặc nhưng nhà nước cũng đã có kế hoạch để xử lý .Biểu đồ chỉ số giá tiêu dùng tại Việt NamBiểu đồ chỉ số giá tiêu dùng tại Việt NamBên cạnh những yếu tố xấu đi, vị chuyên viên cho rằng tình hình lạm phát không quá nghiêm trọng bởi có nhiều yếu tố tích cực. Trong đó, lạm phát ngân sách đẩy được giảm nhẹ bởi Việt Nam dù nhập khẩu lạm phát nhưng cũng xuất khẩu chính lạm phát đó ra bên ngoài trải qua xuất khẩu hàng điện tử, dệt may … Còn giá lương thực, thực phẩm tăng cũng không đáng lo bởi Việt Nam trấn áp được những yếu tố cơ bản .Thêm vào đó, việc trấn áp cung tiền cũng được Ngân hàng Nhà nước tiến hành tốt những năm qua, giúp lạm phát ngân sách đẩy hoàn toàn có thể được khống chế nhanh và không bị kích hoạt tăng lên bởi lạm phát cầu kéo .“ Nếu nhà nước quản lý và điều hành và tiếp thị quảng cáo tốt yếu tố tâm ý, tiềm năng mà Quốc hội đặt ra là trấn áp lạm phát dưới 4 % trọn vẹn hoàn toàn có thể đạt được. Chúng tôi dự báo lạm phát của Việt Nam năm 2022 sẽ là khoảng chừng 3,8 % – 3,9 % ”, ông Nghĩa nhấn mạnh vấn đề .

ĐỦ ĐIỀU KIỆN DUY TRÌ CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ NỚI LỎNG

Theo Công ty Chứng khoán VnDirect, áp lực đè nén lạm phát khó hoàn toàn có thể đảo ngược chủ trương tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước, tối thiểu là trong 3-6 tháng tới. Kỳ vọng này được nhóm nghiên cứu và điều tra đưa ra bởi 3 nguyên do chính .

Thứ nhất, mặc dù áp lực lạm phát dự kiến sẽ gia tăng trong những tháng tới, nhưng chỉ số giá tiêu dùng bình quân nửa đầu năm 2022 dự báo ở mức 2,5% so với cùng kỳ, vẫn thấp hơn nhiều so với mức trần 4%.

Thứ hai, sức cầu trong nước vẫn tương đối yếu, chưa phục hồi hoàn toàn về mức bình thường trước đại dịch.

Thứ ba, Ngân hàng Nhà nước vẫn ưu tiên mục tiêu duy trì lãi suất cho vay thấp để hỗ trợ doanh nghiệp và nền kinh tế phục hồi sau đại dịch. Mặc dù không kỳ vọng Ngân hàng Nhà nước sẽ cắt giảm thêm các lãi suất chính sách chủ chốt của mình, nhưng VnDirect cũng tin rằng Ngân hàng Nhà nước sẽ không nâng lãi suất này điều hành trong vòng 3-6 tháng tới nhằm hỗ trợ nền kinh tế phục hồi.

‘ ‘ Chúng tôi kỳ vọng Ngân hàng Nhà nước sẽ tương hỗ thị trường trải qua hoạt động giải trí thị trường mở, ví dụ điển hình như bơm thanh khoản tiền đồng, mua vào ngoại hối hay nâng trần tăng trưởng tín dụng thanh toán cho những ngân hàng nhà nước thương mại ‘ ‘, VnDirect cho hay .

Tính từ đầu năm đến hết 31/3, tăng trưởng tín dụng tăng 5,04%, cao gấp 2,3 lần năm ngoái.

Mục tiêu tăng tín dụng năm 2022 là 14% nhưng Ngân hàng Nhà nước vẫn đang đánh giá các mục tiêu chính sách tiền tệ để có điều chỉnh vào cuối năm cho phù hợp với diễn biến thực của nền kinh tế vĩ mô.

Phó Thống đốc Đào Minh Tú

Chia sẻ tại một tọa đàm gần đây do VnEconomy tổ chức triển khai, ông Nguyễn Đức Long, Vụ trưởng Vụ Dự báo Thống kê, Ngân hàng Nhà nước san sẻ, thời hạn qua Ngân hàng Nhà nước rất chăm sóc tới việc quản lý và điều hành những chỉ tiêu tiền tệ để trấn áp lạm phát ở mức hài hòa và hợp lý. Trong đó, mức hài hòa và hợp lý ở đây tức là lạm phát không chỉ đạt tiềm năng trong năm nay, mà còn không tạo áp lực đè nén cho năm sau .Chi tiết hơn, ở yếu tố tăng trưởng tín dụng thanh toán, cách đây hơn chục năm thì rất cao, nhưng thời hạn qua luôn được đặt ra ở mức tương thích với thị trường. Đồng thời, tín dụng thanh toán cũng được hướng đến những nghành sản xuất kinh doanh thương mại, hạn chế dòng tiền đi vào nghành nghề dịch vụ rủi ro đáng tiếc như bất động sản, sàn chứng khoán …Tương tự, thanh khoản luôn được duy trì dồi dào vừa phải, mặt phẳng lãi suất vay liên ngân hàng nhà nước hài hòa và hợp lý. Hay như, tỷ giá luôn được giữ không thay đổi, bởi lẽ, Ngân hàng Nhà nước hiểu rằng, trong toàn cảnh lạm phát thì tỷ giá có vai trò rất quan trọng để hạn chế sức tác động ảnh hưởng từ việc Chi tiêu hàng hoá quốc tế đang tăng nhanh .Với việc điều hành quản lý đồng nhất như vậy, hoàn toàn có thể thấy diễn biến lạm phát trong thời hạn qua luôn được trấn áp lạm phát theo đúng tiềm năng. Trong đó lạm phát toàn phần CPI đều là dưới 4 %. Đối với lạm phát cơ bản, xê dịch trong 0,8 – 2 %, mức hài hòa và hợp lý so với Việt Nam .” Đây là yếu tố rất là quan trọng và tương hỗ trong việc không thay đổi được nền kinh tế tài chính vĩ mô, và kỳ vọng trấn áp lạm phát đề ra “, ông Long nhìn nhận .

Hiện tại, thực hiện Nghị quyết của Quốc hội và chỉ đạo của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước đang thực hiện gói cấp bù lãi suất với quy mô 3.000 tỷ đồng. Cơ quan này đưa ra mức lãi suất cho vay chỉ 3-4%/năm đối với các doanh nghiệp bị ảnh hưởng mạnh bởi đại dịch Covid-19.

Ngoài ra, Chính phủ có kế hoạch mở rộng quy mô gói cấp bù lãi suất cho doanh nghiệp lên 40.000 tỷ đồng, tập trung vào một số đối tượng ưu tiên, bao gồm: (i) doanh nghiệp nhỏ và vừa; (ii) doanh nghiệp tham gia một số của các dự án trọng điểm quốc gia; (iii) kinh doanh trong một số ngành nhất định (du lịch, hàng không, giao thông vận tải).