Lạm phát năm 2015 và những vấn đề đặt ra

Lạm phát giảm xuống mức thấp cũng đặt ra những thử thách cho nền kinh tế tài chính. Nguồn : internet

Lạm phát năm 2015 và những vấn đề đặt ra

Vì sao lạm phát 2014 thấp?

Từ năm 2004 đến 2011, lạm phát ở nước ta có xu hướng gia tăng, cao điểm đã lên mức 2 con số, do đó, chống lạm phát là một nhiệm vụ quan trọng cấp bách trong điều hành chính sách kinh tế vĩ mô. Song, từ năm 2012 đến năm 2013, lạm phát có xu hướng ổn định dưới mức 7%. Ngay từ đầu năm 2014, Chính phủ đã tiếp tục kiên định mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, trong đó, kiểm soát lạm phát là một trong những trụ cột quan trọng. Kết quả này lại tiếp tục được thể hiện qua chỉ số giá tiêu dùng (CPI) năm 2014, chỉ tăng 1,84% so với tháng 12/2013, chỉ bằng 26,2% chỉ tiêu mức lạm phát của Quốc hội đặt ra (7%) và bằng 37% mức dự kiến lạm phát của Chính phủ (5%).

Nếu xét mức lạm phát trung bình, thì cả năm năm trước so với năm 2013 tăng 4,09 %, dù xét theo chỉ tiêu nào, thì tác dụng này cũng là điều đáng ghi nhận. Đây là mức lạm phát thấp nhất trong 10 năm trở lại đây và khá giật mình so với những dự báo của nhiều cơ quan chức năng, những tổ chức triển khai và chuyên viên kinh tế tài chính. Có thể nhận định và đánh giá rằng, tác dụng này là một trong những sự kiện điển hình nổi bật nhất, một trong những thành công xuất sắc đuợc ghi nhận của kinh tế tài chính Nước Ta trong năm năm trước .
Lạm phát thấp do sự tác động ảnh hưởng của nhiều yếu tố. Xét từ diễn biến thực tiễn của nền kinh tế tài chính trong năm năm trước, lạm phát của nước ta thấp do những nguyên do sau :
Một là, nhà nước thực thi chủ trương thắt chặt tiền tệ và tài khóa. Với tiềm năng không thay đổi kinh tế tài chính vĩ mô, chủ trương tiền tệ, tài khóa luôn được trấn áp một cách ngặt nghèo. Khác với những quy trình tiến độ trước, khi lạm phát có xu thế khởi đầu giảm thì tất cả chúng ta lại thả lỏng chủ trương tiền tệ, còn 3 năm qua ( 2012, 2013, năm trước ) nhà nước đã thực thi đồng điệu và kiên trì chủ trương nói trên, nên lạm phát đã được kiềm chế và trấn áp ở mức thấp dần. Cụ thể : CPI năm 2012 là 6,81 % ; năm 2013 là 6,04 % ; năm năm trước là 4,09 % .
Hai là, công tác làm việc quản trị, quản lý giá được chú trọng. Theo đó, nhà nước cũng đã đề ra những giải pháp thường kỳ hàng tháng về tiến hành công tác làm việc quản trị, bình ổn thị trường giá thành ; quản trị, điều tiết, bình ổn giá một số ít loại sản phẩm quan trọng thiết yếu ( giá xăng dầu, giá điện, giá than, giá dịch vụ khám, chữa bệnh tại cơ sở công lập, giá dịch vụ giáo dục, giá sữa cho trẻ nhỏ dưới 6 tuổi, giá dịch vụ bốc dỡ container tại những cảng Cái Mép – Thị Vải, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, giá cước vận tải … ). Triển khai những nghị quyết của nhà nước, chỉ huy của nhà nước, Bộ Tài Chính đã chủ trì hoặc phối hợp với những bộ, ngành tương quan triển khai công tác làm việc quản trị giá, góp thêm phần bình ổn Chi tiêu thị trường .
Ba là, CPI thường chịu tác động ảnh hưởng của 4 nhóm yếu tố : ngân sách đẩy, cầu kéo, tiền tệ – tín dụng thanh toán và tâm ý. Cụ thể :
( i ) Về yếu tố ngân sách trong năm qua cho thấy, Ngân sách chi tiêu sản phẩm & hàng hóa quốc tế giảm, những loại sản phẩm giảm giá mạnh nhất đó là dầu mỏ và những loại sản phẩm tương quan tới dầu mỏ ( chất dẻo, nhựa đường, phân bón, thuốc trừ sâu … ), tiếp đến là đường, sữa, những loại ngũ cốc, đậu nành, dầu thực vật … Nhiều khoản thuế đã được cắt giảm, giãn hoãn, tạo điều kiện kèm theo cho doanh nghiệp giảm bớt ngân sách, giảm giá hàng hoá, dịch vụ ; lãi suất vay cho vay của ngân hàng nhà nước đã giảm khá nhanh ; tỷ giá không thay đổi làm cho giá hàng nhập khẩu tính bằng USD giảm .

Lạm phát năm 2015 và những vấn đề đặt ra - Ảnh 1

( ii ) Về yếu tố cầu cũng giảm, gồm có : vốn góp vốn đầu tư, tổng mức kinh doanh bán lẻ hàng hoá và lệch giá dịch vụ tiêu dùng, xuất khẩu. Trong năm qua, tổng cầu vẫn yếu do tỷ suất vốn góp vốn đầu tư / GDP giảm, chỉ còn khoảng chừng 31 % / GDP. Dù nhu cầu mua sắm đã được cải tổ trong năm qua, nhưng mức tăng vẫn chậm. Trong toàn cảnh khó khăn vất vả chung, những doanh nghiệp hoạt động giải trí trong nghành thương mại, dịch vụ và xuất khẩu liên tục đương đầu với nhiều thử thách gây ảnh hưởng tác động không nhỏ tới sản xuất, kinh doanh thương mại .
( iii ) Về tiền tệ – tín dụng thanh toán, áp lực đè nén so với lạm phát đang có khuynh hướng giảm. Cụ thể : vận tốc tăng trưởng dư nợ tín dụng thanh toán cũng đã giảm nhanh trong mấy năm qua, thanh khoản của mạng lưới hệ thống ngân hàng nhà nước thương mại được cải tổ, bảo vệ năng lực giao dịch thanh toán và chi trả của mạng lưới hệ thống ; tỷ giá ngoại tệ không thay đổi, dự trữ ngoại hối tăng cao. Hệ số giữa vận tốc tăng dư nợ tín dụng thanh toán và vận tốc tăng GDP đã giảm mạnh trong thời hạn qua ( thời kỳ 2006 – 2010 là 5,3 lần, năm 2011 là 2,3 lần, năm 2012 là 1,7 lần, năm năm trước là 2,2 lần ). Đặc biệt, từ đầu năm đến nay, vận tốc tăng dư nợ tín dụng thanh toán chỉ bằng 2/3 vận tốc tăng kêu gọi tiền gửi. Điều đó cho thấy, tiền còn bị ứ đọng ở những ngân hàng nhà nước. Mặc dù nền kinh tế tài chính đã những tín hiệu tốt, nhưng hoạt động giải trí ngân hàng nhà nước vẫn đương đầu với nhiều thử thách. Tỷ lệ nợ xấu mặc dầu có tín hiệu giảm, nhưng vẫn ở mức cao ; chất lượng tín dụng thanh toán chưa thực sự được cải tổ ; nợ xấu chưa được phân loại và nhìn nhận vừa đủ, đúng mực. Theo báo cáo giải trình của Ngân hàng Nhà nước, đến cuối năm vận tốc tăng trưởng tín dụng thanh toán hoàn toàn có thể đạt mức khoảng chừng 13 %, nếu so với những năm trước với mức tăng trưởng 25 % – 30 % / năm .
( iv ) Trong khi đó, tâm ý kỳ vọng lạm phát không bị áp lực đè nén lớn như trước, khi giá vàng giảm, giá USD không thay đổi, sàn chứng khoán vẫn chưa vượt khỏi mốc 600 một cách bền vững và kiên cố, bất động sản chưa có sự phục sinh rõ ràng …

Hai mặt của tấm huy chương

Lạm phát là thứ thuế “ vô hình dung ” đánh vào mọi người dân, khi lạm phát thấp thì người dân đỡ bị thiệt thòi hơn do thuế lạm phát thấp. Lạm phát thấp là bộc lộ tốt của không thay đổi không thay đổi kinh tế tài chính vĩ mô. Nhờ đó, tình hình kinh tế tài chính – xã hội của năm năm trước liên tục có chuyển biến tích cực. Tăng trưởng đã được phục sinh, với vận tốc tăng trưởng 5,98 % cao hơn 2 năm trước ( năm 2012 tăng 5,25 % ; năm 2013 tăng 5,42 % ). Dấu hiệu hồi sinh tăng trưởng rõ nét đã bộc lộ trong toàn bộ những ngành, nghành nghề dịch vụ đa phần. Mặt bằng lãi suất vay giảm khoảng chừng 1,5 % – 2 % so với cuối năm 2013. Lợi suất trái phiếu cơ quan chính phủ kỳ hạn 3 năm cũng giảm từ mức trên 7 % / năm tại đầu năm xuống dưới 5 % / năm vào giữa tháng 12/2014. Thanh khoản mạng lưới hệ thống liên tục ở trạng thái tốt, tương hỗ cho việc phát hành trái phiếu cơ quan chính phủ. Cán cân ngân sách trong bước đầu cải tổ, do thu ngân sách nhà nước dự kiến vượt khoảng chừng 9 %. Đây là điều kiện kèm theo để tất cả chúng ta liên tục cải tổ dự trữ ngoại hối, ( đã đạt mức cao nhất từ trước tới nay ), bảo vệ bảo đảm an toàn kinh tế tài chính và tính thanh toán của vương quốc .

Lạm phát thấp mang lại niềm vui cho người tiêu dùng; sự an tâm của các nhà đầu tư trong sản xuất, kinh doanh; tạo điều kiện cho các nhà hoạch định chính sách và quản lý, điều hành vĩ mô có cơ sở để đề ra và thực hiện các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, hỗ trợ thị trường. Chính phủ có dư địa lớn hơn để nới lỏng chính sách tiền tệ, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Việc điều hành quản lý giá năm năm trước đã đạt được “ thắng lợi kép ” là vừa trấn áp được Chi tiêu so với 1 số ít mẫu sản phẩm và dịch vụ quan trọng, thiết yếu do Nhà nước quản trị được kiểm soát và điều chỉnh tăng theo kế hoạch, đúng lộ trình và theo chính sách giá thị trường .
Như vậy, tất cả chúng ta đã trong bước đầu trấn áp được lạm phát 3 năm liền, không lặp lại vòng luẩn quẩn là 2 năm tăng, một năm giảm như tiến trình 2007 – 2012 .
Tuy nhiên, cạnh bên đó, việc kiềm chế lạm phát do thắt chặt chủ trương tiền tệ đã gây ra nhiều hệ lụy. Trong điều kiện kèm theo đơn cử của nền kinh tế tài chính Nước Ta, nguồn vốn những doanh nghiệp hoạt động giải trí sản xuất, kinh doanh thương mại còn nhờ vào quá lớn vào vốn vay những ngân hàng nhà nước thương mại ; việc thắt chặt chủ trương tiền tệ sẽ tác động ảnh hưởng đến hoạt động giải trí doanh nghiệp, việc làm, tăng trưởng kinh tế tài chính và tác động ảnh hưởng đến cả chủ trương tài khóa ( điển hình như việc giảm nguồn thu ngân sách nhà nước ). Khó khăn của những doanh nghiệp lại cũng ảnh hưởng tác động ngược đến hoạt động giải trí của ngân hàng nhà nước thương mại .
Quá chú trọng đến tiềm năng trấn áp lạm phát, hoàn toàn có thể dẫn đến việc tăng trưởng kinh tế tài chính dưới tiềm năng, mà hậu quả của nó là trong tương lai hoàn toàn có thể gây mất cân đối cung – cầu hàng hóa và tạo ra lạm phát do thiếu cung. Biểu hiện rõ nhất là tăng trưởng kinh tế tài chính bị suy giảm về vận tốc, tuy trong năm 2012, 2013 và năm trước có xu thế năm sau cao hơn năm trước, nhưng vẫn còn thấp so với năm 2010 ( 6,42 % ), năm 2011 ( 6,24 % ) và trong quy trình tiến độ 1991 – 2010 tăng trưởng trung bình 7,2 % / năm, trong toàn cảnh Nước Ta phải đẩy nhanh tăng trưởng để chống tụt hậu xa hơn về kinh tế tài chính so với những nước trong khu vực .
Bên cạnh đó, nếu để thực trạng lạm phát đang trong khuynh hướng giảm sẽ kéo theo nhu cầu mua sắm ì ạch, hoạt động giải trí kinh tế tài chính cũng ngưng trệ theo, người tiêu dùng tạm hoãn tiêu tốn để chờ giá giảm sâu hơn. Giới doanh nghiệp ngừng góp vốn đầu tư và tuyển dụng để tiết kiệm ngân sách và chi phí ngân sách. Lạm phát quá thấp còn “ gặm nhấm ” doanh thu và nguồn thu thuế, cản trở việc tăng lương, ăn mòn lãi suất vay cận biên. Chúng cũng đè gánh nặng nợ nần lên những công ty và nhà nước. Quỹ Tiền tệ Quốc tế ( IMF ) cũng đã cảnh báo nhắc nhở rằng, kể cả một tiến trình lạm phát không thay đổi, nhưng thấp cũng hoàn toàn có thể gây mối đe dọa cho nền kinh tế tài chính .
Lạm phát thấp, trong toàn cảnh hoạt động giải trí sản xuất, kinh doanh thương mại còn nhiều khó khăn vất vả, thu ngân sách sẽ khó khăn vất vả, nhà nước sẽ liên tục thiếu vốn cho góp vốn đầu tư, trả nợ thực thi những trách nhiệm cải cách tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội .
Lạm phát thấp tạo điều kiện kèm theo cho lãi suất vay giảm là tín hiệu vô cùng đáng mừng của nền kinh tế tài chính, tuy nhiên, trong thực tiễn cung và cầu vẫn chưa thể gặp nhau. Doanh nghiệp không hề tiếp cận được khoản vay do không phân phối được những tiêu chuẩn của ngân hàng nhà nước, trong khi đó, phía ngân hàng nhà nước hoàn toàn có thể hạ lãi suất vay, nhưng không hề hạ tiêu chuẩn cho vay. Khó khăn thiếu vốn vẫn còn và nhiều doanh nghiệp liên tục đương đầu với những khó khăn vất vả phía trước .
Cần thấy rõ thực chất lạm phát quá thấp là do tổng cầu chưa được cải tổ, không phải do hiệu suất, chất lượng trong hoạt động giải trí sản xuất, kinh doanh thương mại được nâng lên, làm cho chi phí sản xuất và giá tiền hạ. Thu nhập hạn chế làm người dân thắt lưng, buộc bụng, luồng vốn thu hẹp làm doanh nghiệp cắt giảm quy mô sản xuất, tiêu tốn công hạn chế nên đã làm giảm sức ép tăng giá .
Ngoài ra, cũng cần phải nói thêm rằng, tất cả chúng ta đã sử dụng quá nhiều những công cụ hành chính trong quản lý và điều hành giá và trấn áp lạm phát. Muốn tăng yếu tố thị trường trong nghành này, việc quan trọng là phải trấn áp mọi biểu lộ của độc quyền giá. Chẳng hạn, trong năm năm trước giá xăng dầu đã giảm 19 lần, nhất là liên tục 12 lần trong những tháng cuối năm, nhưng giá những mẫu sản phẩm khác giảm rất chậm, trái hẳn với giá xăng dầu lên thì nhiều mẫu sản phẩm lấm tấm lên theo rất nhanh .
Bởi vậy, giảm lạm phát bằng cách này rõ ràng là không vững chắc, không mong ước. Đã có nhiều quan điểm cho rằng, chủ trương thắt chặt quá mức thời hạn qua đã khiến nền kinh tế tài chính suy yếu. Nhìn vào những chỉ tiêu kinh tế tài chính vĩ mô năm năm trước cho thấy, nền kinh tế tài chính mới trong bước đầu thoát khỏi ngưng trệ, trong toàn cảnh “ sức khỏe thể chất ” của nền kinh tế tài chính còn nhiều lo lắng. Nhiều khó khăn vất vả, thử thách của nền kinh tế tài chính chưa vượt qua được, vì thế, những yếu tố không mong ước trên đây chắc như đinh sẽ còn liên tục ảnh hưởng tác động mạnh đến mặt phẳng giá thành thị trường trong năm 2015. Nếu lạm phát được kiềm chế ở mức hài hòa và hợp lý, chắc như đinh sẽ có lợi hơn cho tăng trưởng và ngược lại, nếu lạm phát quá cao hoặc quá thấp, sẽ gây tác động ảnh hưởng bất lợi cho tăng trưởng kinh tế tài chính .

Dự báo lạm phát năm 2015 và một số đề xuất

Dự báo của những tổ chức triển khai quốc tế và trong nước đều cho rằng, lạm phát của Nước Ta năm 2015 sẽ ở mức thấp, nhưng hoàn toàn có thể cao hơn chút đỉnh so với năm năm trước. Nguyên nhân là do, giá thành sản phẩm & hàng hóa quốc tế được dự báo sẽ liên tục giảm ; tăng trưởng tín dụng thanh toán dự kiến sẽ tăng ( nhờ tiềm năng tăng trưởng GDP năm 2015 là 6,2 % được Quốc hội trải qua ) ; Chỉ số giá hàng phi lương thực, thực phẩm đã có khuynh hướng giảm tháng thứ 6 liên tục ; Sự ngày càng tăng của những yếu tố tổng cầu, như : sự phục sinh kinh tế tài chính, việc ký kết những hiệp định thương mại tự do, cải tổ thiên nhiên và môi trường góp vốn đầu tư, nên góp vốn đầu tư tư nhân và góp vốn đầu tư của nhà nước sẽ ngày càng tăng, tiêu dùng tư nhân được cải tổ do kinh tế phục hồi và tiền lương được cải tổ …
Năm 2015, ảnh hưởng tác động của yếu tố cầu kéo ảnh hưởng tác động lên lạm phát không đáng kể ( tổng cầu thấp ) ; những yếu tố ngân sách đẩy dự kiến cũng không tác động ảnh hưởng đáng kể lên lạm phát do giá thành sản phẩm & hàng hóa quốc tế dự báo không thay đổi trong năm 2015 ; xuất khẩu liên tục tăng, cán cân giao dịch thanh toán thặng dư, tỷ giá không thay đổi. Đây là tiền đề quan trọng để tăng cường những giải pháp tương hỗ doanh nghiệp, thôi thúc tăng trưởng kinh tế tài chính .

Tại cuộc họp phối hợp giữa các bộ, ngành với Ngân hàng Nhà nước, ngày 17/12/2014, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đã đưa ra dự báo lạm phát cho năm 2015 là ở mức 4%. Trong điều kiện lạm phát như trên, Bộ Kế hoạch và Đầu tư – cơ quan chủ trì xây dựng và điều hành mục tiêu tăng trưởng kinh tế cho rằng, cần xem xét đến việc điều hành một số mặt hàng do Nhà nước quản lý giá. Cụ thể là: cần cân nhắc thời điểm điều chỉnh, mức độ điều chỉnh các loại giá, như: y tế, giáo dục, điện, xăng dầu… cho phù hợp, để tránh tác động cộng hưởng trong cùng thời điểm đến nền kinh tế.

Để triển khai tiềm năng Nghị quyết của Quốc hội về CPI tăng khoảng chừng 5 %, tăng trưởng đạt 6,2 %, cần kiên cường tiềm năng không thay đổi kinh tế tài chính vĩ mô, trấn áp lạm phát. Để từng bước vượt qua những khó khăn vất vả, thử thách, triển khai tốt tiềm năng trấn áp lạm phát và bảo vệ tăng trưởng năm 2015 nhà nước cần có những giải pháp đơn cử trong ngắn, trung và dài hạn và cần tạo được sự đồng thuận, quyết tâm trong triển khai của những cấp, những ngành .
Nền kinh tế tài chính Nước Ta có tính đặc trưng riêng, không giống với những vương quốc khác trên quốc tế. Bên cạnh đó, những yếu tố sống sót, chưa ổn của những năm trước đây đã tích tụ lại, đặc biệt quan trọng là từ vài năm nay không hề dễ gì ngày một, ngày hai, hoàn toàn có thể gỡ ngay được, nhất là trong tình hình quốc tế và khu vực không trọn vẹn thuận tiện, thậm chí còn bất lợi nhiều hơn cho việc Phục hồi kinh tế tài chính của Nước Ta. Lạm phát lúc này xuống thấp, nhưng vẫn bấp bênh vì nền kinh tế tài chính chưa xử lý được căn nguyên căn nguyên của nó bởi những chủ trương đưa ra mới chỉ mang tính tình thế, đối phó là chính, trong khi đó, không ổn định kinh tế tài chính vĩ mô vẫn chưa được xử lý về cơ bản .
Bởi vậy, Chính phủ cần tiến hành khẩn trương đổi mới mô hình kinh tế và tái cơ cấu kinh tế cùng những thể chế phù hợp. Đồng thời, đặt trong bối cảnh “sức khoẻ” của nền kinh tế và doanh nghiệp chưa thực sự được cải thiện, việc điều hành chính sách giá cả và lạm phát cần đặt trong mối tương quan với các chính sách điều hành kinh tế một cách linh hoạt và đồng bộ nhằm giữ mức lạm phát ổn định và phù hợp, tạo nhiều dư địa hơn cho phát triển kinh tế.
Bởi vậy, nhà nước cần triển khai khẩn trương thay đổi quy mô kinh tế tài chính và tái cơ cấu tổ chức kinh tế tài chính cùng những thể chế tương thích. Đồng thời, đặt trong toàn cảnh “ sức khoẻ ” của nền kinh tế tài chính và doanh nghiệp chưa thực sự được cải tổ, việc quản lý và điều hành chủ trương Chi tiêu và lạm phát cần đặt trong mối đối sánh tương quan với những chủ trương điều hành kinh tế một cách linh động và đồng nhất nhằm mục đích giữ mức lạm phát không thay đổi và tương thích, tạo nhiều dư địa hơn cho tăng trưởng kinh tế tài chính .