Doanh nghiệp và những khoản nợ khổng lồ: Phá sản không được, giải thể không xong

Tiếp tục loạt bài “ Nghị quyết 30 : Đòi hỏi từ thực tiễn công ty nông lâm nghiệp tại Tây Nguyên ”, VOV đăng kỳ 2 với nhan đề “ Doanh nghiệp và những khoản nợ khổng lồ : Cổ phần hoá bế tắc, phá sản không được, giải thể không xong ”. Bài viết đề cập những khó khăn vất vả, vướng mắc khiến cho những công ty nông lâm nghiệp nhà nước bế tắc trong quy trình sắp xếp, thay đổi .
Đã 6 năm Công ty Cà phê Đức Lập không thể cổ phần hoá vì khoản nợ “khổng lồ” hiện đã trên 174 tỷ đồng.Công ty cafe Đức Lập ( huyện Đắk Mil, tỉnh Đắk Nông ) được Thủ tướng nhà nước phê duyệt giải pháp sắp xếp, thay đổi theo giải pháp cổ phần hoá, nhà nước không nắm giữ CP chi phối từ năm năm ngoái. Từ đó đến nay, công ty này không hề cổ phần hoá bởi khoản nợ xấu hiện đã trên 174 tỷ đồng. Với số nợ này, doanh nghiệp đang âm vốn chủ sở hữu 52 tỷ đồng khi giá trị doanh nghiệp hiện chỉ được xác lập khoảng chừng 122 tỷ đồng .

Ông Phạm Tiến Hùng, Giám đốc Công ty cho biết, khoản nợ này hình thành trong giai đoạn 1999-2001, công ty vay tiền của một số ngân hàng để thu mua và xuất khẩu cà phê với số nợ gốc là khoảng 64 tỷ đồng. Thua lỗ khiến hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty rất khó khăn.

“ Riêng khoản nợ ngân hàng nhà nước và nợ những doanh nghiệp thì khoản lãi phát sinh từ 6-7 tỷ đồng / năm. Trong khi đó, công làm doanh thu ra chỉ khoảng chừng 2 tỷ đồng, không đủ bù đắp khoản lãi. Mỗi năm vẫn thua lỗ 5-6 tỷ đồng, do vậy cực kỳ khó khăn vất vả. Gần 20 năm nay không tiếp cận được bất kỳ nguồn vốn vay nào ”, ông Hùng bày tỏ .
Đáng chú ý quan tâm, những khoản vay của Công ty cafe Đức Lập tại những ngân hàng nhà nước được Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Đắk Nông Kết luận là cho vay không đúng lao lý. Để triển khai cổ phần hoá, năm năm nay, tỉnh Đắk Nông đã có văn bản gửi những ngân hàng nhà nước ý kiến đề nghị xoá 100 % những khoản lãi phát sinh và một phần nợ gốc cho Công ty này, bảo vệ pháp luật dương vốn chủ chiếm hữu. Thế nhưng qua 1 số ít thủ tục mua và bán, đến cuối năm 2019, hàng loạt khoản nợ tại những ngân hàng nhà nước đã được bán cho một số ít doanh nghiệp, cá thể, việc thương thảo xoá nợ bất thành. Tuy nhiên, đó không phải là nguyên do duy nhất khiến việc cổ phần hoá khó khăn vất vả .
Ông Phạm Tiến Hùng cho biết, địa phương liên tục tịch thu đất của doanh nghiệp. Từ hơn 1.000 ha năm 1997, lúc bấy giờ công ty chỉ còn hơn 564 ha. Điều này hoàn toàn có thể tác động ảnh hưởng xấu đến tâm ý nhà góp vốn đầu tư muốn tham gia cổ phần hoá và hoàn toàn có thể dẫn đến cuộc tranh chấp pháp lý nếu phía chủ nợ khởi kiện, nhất là những diện tích quy hoạnh địa phương tịch thu phân lô bán nền, thu về hàng trăm tỷ đồng .
Cổ phần hoá tại Công ty TNHH MTV Nam Nung cũng đang bế tắc vì khoản nợ xấu trên 170 tỷ đồng và những tranh chấp phức tạp về đất đai.Cùng với nông nghiệp, việc sắp xếp, cổ phần hoá trong nghành lâm nghiệp tại Tây Nguyên cũng đang bế tắc. Công ty Trách Nhiệm Hữu Hạn MTV Nam Nung ( huyện Krông Nô, tỉnh Đắk Nông ) là ví dụ nổi bật khi đã 6 năm vẫn chưa cổ phần hoá được theo Đề án của Thủ tướng nhà nước. Ông Hà Hữu Thanh, Phó giám đốc đảm nhiệm công ty cho biết, số nợ của công ty lúc bấy giờ đã trên 170 tỷ đồng. Trong đó, riêng khoản nợ lương người lao động đã lên đến 20 tỷ đồng, nợ bảo hiểm 24 tỷ đồng. Số còn lại là nợ những đối tác chiến lược, những tổ chức triển khai tín dụng thanh toán. Những vướng mắc tương quan đến những khoản nợ “ khổng lồ ”, cùng với những tranh chấp đất đai đã khiến việc cổ phần hoá không triển khai được. Trong số 1.100 ha cao su đặc của công ty, hiện có tới 800 ha đang tranh chấp với dân. Hơn 6.500 ha rừng giao cho công ty hiện thống kê chỉ còn vỏn vẹn 340 ha còn rừng, còn lại đã bị xâm canh .

“Làm sao cổ phần hoá được khi tất cả đất đai, tài sản chưa giải quyết được với người dân. Hiện tại, người dân tranh chấp trong diện tích đất có tài sản. Không thể sản xuất được, người dân lấn chiếm, khai thác rồi bán luôn, cũng có một số người sang nhượng trên diện tích lấn chiếm đấy. Về phía công ty chỉ có báo cáo với tỉnh thôi, thẩm quyền của tỉnh”, ông Thanh cho biết.

Tương tự như Đắk Nông, thực trạng nợ nần của những công ty nông lâm nghiệp cũng rất phức tạp tại những tỉnh Tây Nguyên. Ông Lê Danh Thắng, Phó giám đốc Sở Tài chính tỉnh Đắk Lắk cho biết, nhiều doanh nghiệp, điển hình như Công ty cafe Buôn Ma Thuột, Công ty cafe Đray Hlinh, Công ty cafe ca cao Krông Ana hoạt động giải trí kém hiệu suất cao, nợ nần trong thời hạn dài. Theo Luật Doanh nghiệp, những công ty mất cân đối như vậy phải thực thi phá sản. Tuy nhiên, theo Nghị quyết 30 của Bộ Chính trị khoá XI và Nghị định 118 năm năm trước của nhà nước thì không có hình thức phá sản cho những công ty nông lâm nghiệp nhà nước. Các công ty chỉ hoàn toàn có thể thực thi giải thể, nhưng việc giải thể suốt mấy năm nay vẫn chưa xong vì những khoản nợ xấu và tranh chấp đất đai, xích míc trong những hợp đồng liên kết kinh doanh, link, giao nhận khoán. Những vướng mắc này cần có sự vào cuộc của những bộ ngành .
“ Quá trình thực thi có những yếu tố khách quan, chủ quan, chưa đạt được tiềm năng như bắt đầu. Trong thời hạn tới, chúng tôi sẽ liên tục phối hợp với những sở ngành, thanh tra rà soát lại những lao lý của pháp lý, cũng như điều kiện kèm theo tình hình thực tiễn. Trên cơ sở đó, tham mưu cho tỉnh cũng như đề xuất kiến nghị những bộ ngành TW kịp thời tháo gỡ khó khăn vất vả, vướng mắc cho những đơn vị chức năng ”, ông Thắng cho biết thêm .
Toàn vùng Tây Nguyên có gần 100 công ty nông lâm nghiệp nhà nước, quản trị và sử dụng khoảng chừng 1,2 triệu ha đất. Từ những năm 1991, việc sắp xếp, thay đổi tại những doanh nghiệp này đã được thực thi theo chủ trương của Đảng, Nhà nước và được tăng nhanh hơn sau Nghị quyết 30 năm năm trước của Bộ Chính trị khoá XI. Tuy nhiên, sau nhiều năm, việc sắp xếp thay đổi vẫn chưa đạt nhiều tác dụng .
Căn nguyên của yếu tố do công tác làm việc quản trị yếu kém, thiếu kiểm tra, giám sát dẫn đến sản xuất, kinh doanh thương mại không hiệu suất cao, thực trạng mất đất, mất rừng, sang nhượng, quy đổi, lấn chiếm đất trái phép diễn ra phức tạp. Nhiều chưa ổn, hạn chế, sai phạm sống sót suốt từ năm này qua năm khác, chưa được xử lý. Điều này tất yếu dẫn đến những doanh nghiệp sắp xếp, thay đổi, cổ phần hoá gặp bế tắc, nguồn lực của hàng trăm nghìn ha đất bị tiêu tốn lãng phí. Vấn đề này đang cần sự tháo gỡ từ TW tới địa phương .

Việc sắp xếp, đổi mới, cổ phần hoá các công ty nông lâm nghiệp nhà nước tại Tây Nguyên đang vướng cả về thực tiễn lẫn cơ chế, chính sách, pháp luật. Nhìn rõ điều này, tháng 7/2020, Bộ Chính trị khoá XII ban hành Kết luận số 82 về tiếp tục thực hiện Nghị Quyết số 30 của Bộ Chính trị Khoá XI về tiếp tục sắp xếp, đổi mới và phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty nông lâm nghiệp. Với việc chỉ ra những tồn tại, hạn chế, yếu kém và chỉ đạo một số giải pháp, nhiệm vụ trọng tâm, Kết luận 82 được xem là chìa khoá để tiếp tục tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, cả về cơ chế, chính sách, pháp luật cho công tác sắp xếp, đổi mới, cổ phần hoá các công ty nông lâm nghiệp cả nước nói chung, tại Tây Nguyên nói riêng thời gian tới. Vấn đề này, VOV sẽ đề cập trong Kỳ 3 cũng là kỳ cuối với nhan đề “Niềm hy vọng, mong mỏi của địa phương, doanh nghiệp”./.

Nỗi đau của nhà đầu tư sau cổ phần hóa những công ty nông lâm nghiệp nhà nước

VOV.VN – Tại Tây Nguyên, những công ty nông lâm nghiệp nhà nước đang quản trị một diện tích quy hoạnh đất rất lớn, lên đến gần 1,2 triệu ha. Đây là nguồn lực quan trọng cho tăng trưởng kinh tế tài chính ở Tây Nguyên. Thế nhưng, trái với nguồn lực và sự kỳ vọng, những công ty nông lâm nghiệp ở đây lại hoạt động giải trí kém hiệu suất cao .