Cảm nhận về người đàn bà hàng chài trong Chiếc thuyền ngoài xa – Trường THPT Thành Phố Sóc Trăng

Tài liệu hướng dẫn cảm nhận về người đàn bà hàng chài trong Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu do THPT Sóc Trăng biên soạn gồm những gợi ý chi tiết giúp em phân tích đề, lập dàn ý, sơ đồ tư duy và tham khảo một số bài văn mẫu hay.

Hướng dẫn làm văn cảm nhận về người đàn bà hàng chài

Đề bài: Cảm nhận của em về người đàn bà làng chài trong truyện Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu.

1. Phân tích đề

– Yêu cầu: nêu cảm nhận về nhân vật người đàn bà hàng chài trong Chiếc thuyền ngoài xa.

Bạn đang xem : Cảm nhận về người đàn bà hàng chài trong Chiếc thuyền ngoài xa

– Phạm vi tư liệu, dẫn chứng : từ ngữ, chi tiết tiêu biểu về người đàn bà trong tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa.

– Phương pháp lập luận chính : nghiên cứu và phân tích, nêu cảm nhận .

2. Hệ thống vấn đề

– Luận điểm 1: Khái quát hoàn cảnh, xuất thân của người đàn bà hàng chài

– Luận điểm 2: Tính cách, phẩm chất của nhân vật.

+ Nhẫn nhục, chịu đựng
+ Giàu tình yêu thương
+ Vị tha, bao dung
+ Thấu hiểu lẽ đời

– Luận điểm 3: Cảm nhận của em về nhân vật.

>> > Đọc thêm hướng dẫn soạn bài Chiếc thuyền ngoài xa

3. Lập dàn ý chi tiết cụ thể

a) Mở bài

– Giới thiệu vài nét về tác giả, tác phẩm :
+ Nguyễn Minh Châu được ca tụng “ là người mở đường tinh anh ” cho công cuộc thay đổi văn học với nhiều tác phẩm viết về đời thường khiến cho người đọc phải trăn trở, day dứt .

+ Chiếc thuyền ngoài xa (1983) là một trong những tác phẩm tiêu biểu của Nguyễn Minh Châu để lại cho ta những ấn tượng sâu sắc, những nhận thức thấm thía về con người và cuộc sống.

– Giới thiệu hình ảnh người đàn bà hàng chài :
+ Người đàn bà hàng chài là nhân vật được Nguyễn Minh Châu rất dụng tâm khi kiến thiết xây dựng, để lại ấn tượng thâm thúy nhất cho người đọc .

b) Thân bài

* Khái quát hoàn cảnh, xuất thân:

– Xuất hiện trong lời kể của người đàn bà và cái nhìn của Phùng :
+ Người đàn bà hàng chài hoặc người đàn bà – không có bất kỳ tên riêng nào khác để phân biệt với những người đàn bà miền biển .
-> Tác giả có dụng ý muốn chung hóa nhân vật thành đại diện thay mặt cho thân phận những người phụ nữ lao động nghèo, đông con .
+ Lúc nhỏ sống trên bờ, bị thủy đậu nên khuôn mặt chằng chịt những nốt rỗ, có mang với một anh hàng chài đến nhà mua lưới, người đàn bà theo anh ta sống trên một chiếc thuyền với việc làm nặng nhọc, vất vả quanh năm .
+ Người đàn bà sinh nhiều con, đời sống túng quẫn, lão chồng trở nên hung bạo đánh đập vợ để trút giận. Người đàn bà chỉ biết câm lặng chịu đựng vì con .
– Ngoại hình :
+ Trạc ngoài bốn mươi
+ Thân hình to lớn với những đường nét thô kệch, mặt rỗ .
+ Khuôn mặt căng thẳng mệt mỏi sau những đêm thức trắng
+ Tấm sống lưng bạc phếch, rách nát, nửa thân dưới ướt sũng .

* Tính cách, phẩm chất:

– Nhẫn nhục, chịu đựng :
+ Thường xuyên bị chồng đánh bằng roi mây một cách tàn ác “ ba ngày một trận nhẹ, năm ngày một trận nặng ” nhưng chị không hề khóc than, không van xin cũng không chống trả. Điều duy nhất chị xin ông ta là lên bờ đánh đừng để những đứa con tận mắt chứng kiến .
+ Khi đứng trước quan tòa, vị chánh án khuyên bà bỏ chồng, chị van xin “ quý tòa bắt tội con cũng được, phạt tù con cũng được nhưng đừng bắt con bỏ nó ” .
-> Nguyên nhân : chị cam chịu, nhẫn nhịn vì con, muốn con có một mái ấm gia đình và nuôi chúng nó khôn lớn .
– Giàu tình yêu thương :
+ Sự cam chịu, nhẫn nhịn của chị có cội rễ từ tình yêu thương con vô bờ bến .
+ Chị không nghĩ đến bản thân, không chăm sóc đến nỗi khổ cực hằng ngày cũng như nỗi đau thể xác .
+ Cái chị đau đáu chính là con được ăn no, ngủ ngon, chúng có một mái ấm gia đình không thiếu “ đàn bà trên thuyền chúng tôi phải sống cho con, không hề sống cho mình như trên đất được ” .
+ Thương con, chị không muốn con tận mắt chứng kiến cảnh bạo hành nên xin chồng đánh trên bờ, gửi thằng Phác lên rừng .
+ Chị cảm thấy có tội với thằng Phác khi vì thương chị mà nó hận bố nó .
– Vị tha, bao dung :
+ Chị cam chịu bao nhiêu trái đắng để chắt chiu từng chút quả ngọt cho những con .
+ Bị người chồng đánh đập mà chị vẫn không hề căm giận, oán trách hay muốn trả mối hận .
+ Chị còn biết ơn người đã cùng chị chèo chống con thuyền nghĩa vụ và trách nhiệm để nuôi con .

+ Chị nhìn cuộc đời bằng đôi mắt hi vọng và nhìn con người bằng lòng nhân hậu, chị vẫn thấy được cái “anh con trai cục tính nhưng hiền lành lắm, không bao giờ đánh đập tôi” trong hình bóng lão chồng hiện tại.

+ Chị nhận mọi lỗi lầm về mình, nghĩ sự hung bạo của chồng cũng vì chị mà ra .
– Thấu hiểu lẽ đời :
+ Chị ý thức được thiên chức của người phụ nữ và quy luật ngàn đời của tạo hóa : “ Ông trời sinh ra người đàn bà là để đẻ con và nuôi con cho đến khi khôn lớn ” .
+ Ở tòa án nhân dân huyện, chị làm Phùng và Đẩu đi từ kinh ngạc này đến ngỡ ngàng khác. Qua câu truyện đời chị, Phùng và Đẩu nhận ra vì sao chị không hề li hôn, vì sao chị cam chịu đến đáng thương như vậy. Chị cũng dạy cho hai nhân vật này một bài học kinh nghiệm về cách nhìn đời, nhìn người .
+ Chẳng những thế, người đàn bà còn khiến người đọc có cái nhìn thực tiễn hơn về bản thân, đời sống. Mọi chuyện không đơn thuần như vẻ bên ngoài của nó, nếu muốn quan tâm đến và nhìn nhận một ai phải đồng cảm và tường tận mọi thứ về họ .

* Cảm nhận của em về người đàn bà hàng chài

– Người đàn bà là chân dung thành công xuất sắc của Nguyễn Minh Châu, để lại ấn tượng mạnh trong lòng mọi người :
+ Thời gian dài sau đó, mỗi lần nhìn thấy bức ảnh chiếc thuyền ngoài xa, Phùng thấy “ người đàn bà đang bước ra khỏi tấm ảnh … hòa lẫn trong đám đông ” .
-> Đó chính là hình ảnh người lao động khổ cực, sống cuộc sống lầm lũi, bình dị nhưng vẫn ngời lên những phẩm chất tốt đẹp .
– Người đàn bà là hình tượng thẩm mỹ và nghệ thuật đầy ám ảnh mà Nguyễn Minh Châu muốn truyền tải tư tưởng nhân đạo qua tác phẩm .
+ Niềm thương cảm, đồng cảm, san sẻ trước số phận vất vả của kiếp người đói nghèo, bế tắc bị cầm tù trong những nỗi đau thể xác và niềm tin .
+ Phát hiện những vẻ đẹp đời thường mà nhân văn trong mỗi con người, trân trọng những phẩm chất đáng quý ở họ .

* Đặc sắc nghệ thuật xây dựng nhân vật

– Nhân vật được đặt trong những trường hợp nghịch lý ( bị chồng đánh nhưng không phản ứng ; không chịu bỏ chồng … ), mang đến cho người đọc những nhận thức về những ngang trái, phức tạp của đời sống và những éo le, đáng thương trong số phận con người .
– Nhân vật người đàn bà hàng chài có số phận đáng được san sẻ, cảm thông trong những cay đắng, khổ nhục đời thường. Điều đáng trân trọng ở chị là vẻ đẹp của tình mẫu tử, sự bao dung và đức hi sinh .
– Nhân vật được khắc họa chân thực, sôi động qua ngôn từ, hành vi, qua những hình ảnh, hình tượng, ngôn từ đơn giản và giản dị mà giàu ý vị, triết lí .

c) Kết bài

– Khái quát giá trị, ý nghĩa của nhân vật người đàn bà hàng chài .

>>> Tham khảo thêm: Cảm nhận về truyện Chiếc thuyền ngoài xa để hiểu sâu sắc nhất giá trị của những hình tượng nhân vật mà Nguyễn Minh Châu đã xây dựng trong tác phẩm.

4. Sơ đồ tư duy cảm nhận về người đàn bà hàng chài

Một số bài văn hay nêu cảm nhận về người đàn bà hàng chài trong Chiếc thuyền ngoài xa

Cảm nhận về người đàn bà hàng chài mẫu số 1:

Trong đời sống phức tạp này, thực sự đôi khi không phải là điều ngay trước mắt mà thực sự là cái ẩn giấu bên trọng. Vì vậy muốn nhìn nhận đúng về đời sống về con người, tất cả chúng ta phải nhìn vào cái bên trong, thực chất thật, nhìn đời sống một cách đa diện. Giống như nhân vật người đàn bà làng chài của Nguyễn Minh Châu trong truyện ngắn chiếc thuyền ngoài xa. Mang vẻ vẻ bên ngoài xấu xí, nhưng phẩm chất bên trong lại vô cùng tốt đẹp .

   Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu được viết vào năm 1983 và đến 1985 trong tập “Bến quê” tác phẩm là sản phẩm con người đời thương. Truyện kể về việc nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng đi tới vùng biên này mong tìm được một bức ảnh cho bộ lịch. Sau gần một tuần tìm kiếm, cuối cùng anh cũng tìm thấy một cảnh đắt trời cho “Trước mắt tôi là một bức tranh mực tàu của danh họa thời cổ”. Nhưng vừa như phát hiện một chân lý của sự toàn thiện, khám phá thấy khoảnh khắc trong ngần của tâm hồn thì bất ngờ anh phát hiện ra cảnh bao lực gia đình. Với sự xuất hiện người đàn bà làng chài gây ấn tượng lớn cho người đọc và người nghe.

Người đàn bà làng chài, không được gọi tên. Chỉ được gọi bằng những đại từ “ Người đàn bà, bà … ” Người đàn bà chạc 40 tuổi, mang thân hình quen thuộc của người vùng biển to lớn với những đường nét thô kệch, mặt rỗ. Người đàn bà có ngoại hình thật xấu xí và phi thẩm mĩ. Trước kia, người đàn bà này sống ở phố. Con một mái ấm gia đình khá, nhưng không ai lấy vì xấu. Chị đã có mang với anh làng chài và đã có đời sống hôn nhân gia đình với anh. Người khác nhìn vào cho rằng đây là âm ti vì ba ngày chị bị một trận nhỏ, năm ngày chị bị một trận lớn. Đúng vậy đời sống của chị thật đáng thương và khổ cực. Chị khổ cả về thể xác và niềm tin, giống bao mái ấm gia đình làng chài khác, mái ấm gia đình chị đông con. Nhà thì nghèo khó. Thuyền thì bé, có những lần da đình chị phải ăn xương rồng luộc chấm muối. Một đời sống không thể nào khổ hơn. Người ta nhiều khi khổ về vật chất, nhưng ý thức khá đầy đủ cũng là niềm hạnh phúc ” một túp lều tranh hai trai tim vàng ”. Nhưng chị đâu được thế cuộc sống niềm tin của chị còn khổ hơn. Người đàn ông xấu xí – chồng chị, một phần vì cuốc sống làm cho tính cách hắn hung bạ. Hắn dùng cách giải thoát sự bức xúc bằng cách đánh đập chị, chửa rửa chị và những con chị “ Mày chết đi cho ông nhờ, chúng mày chết đi cho ông nhờ ”. Bị những trận đòn roi những cái quất mạnh của chông tàn tệ, nhưng chị vẫn “ Với vẻ mặt cam chịu đầy nhẫn nhục, không hề kêu một tiếng, không tìm cách chống trả, không tìm cách chạy trốn. Trận đòn roi chỉ dừng lại khi thằng phác lao tới cứu mẹ và đánh lại bố ”. Cả hai mẹ con chỉ biết khóc. Người đàn bà kể trước kia khi con còn nhỏ, hắn đánh chị trên thuyền. Sau khi con lớn, chị xin hắn đưa lên bờ rồi đánh. Chúng ta thấy rằng đời sống của chị thật khó khăn vất vả, chị chỉ biết cam chịu và đôi lúc chính là sự ngu dốt .
Nhưng thực ra bên trong còn nhiều điều mà mọi người chưa rõ. Khi chánh án đầu gợi ý li hôn, chị nhất định không chịu, van nài xin không li hôn, nhận hết nghĩa vụ và trách nhiệm, tội nỗi lên đầu mình. Vì sao ư ? Vì chị là một người am hiểu lẽ đời, mặc dầu thất học. Chị hiểu rằng tên con thuyền này cần một người đàn ông chèo chống vượt qua phong ba và nuôi cho sống con của chị, chị cũng rất cảm thông cho chồng chị, xưa là một con người cực tình nhưng không khi nào đánh vợ. Nhưng cũng vì đời sống khó khăn vất vả, làm cho người đàn ông đâm ra đánh vợ con, chị nhẫn nhục cam chịu, nhận hết nghĩa vụ và trách nhiệm về bản thân mình. Nhận vì mình đẻ nhiều con mà đời sống khổ cực. Ngoài cam chịu, đồng ý hi sinh, đời sống của chị còn có niềm vui đó là khi những con chị được ăn no, mặc ấm .
Người mẹ nào cũng vậy, thấy những con mình niềm hạnh phúc, thì bản thân niềm hạnh phúc gấp một trăm lần rồi. Và đôi lúc mái ấm gia đình chị cũng hòa thuận, đầm ấm, vui tươi chị còn có lòng tự trọng cao. Chị biết xấu hổ khi có người khác biết truyện mình bị đánh, đặc biệt quan trọng là thằng Phác. Người chị yêu thương nhất “ Cái thằng con từ tính khí đến mặt mũi giống như lột từ cái lão đàn ông đã hành hạ mụ ”. Chị đã khóc khi phùng nhắc tới thằng Phác. Chị thương con vô cùng, chị cũng đem đến cho Đẩu và Phùng những bài học kinh nghiệm quý giá .
Nguyễn Minh Châu đã thành công xuất sắc trong việc xử dụng thẩm mỹ và nghệ thuật trái chiều. Một bên là người đàn bà xấu xí, phi thẩm mĩ, một bên là vẻ đáng thương, phẩm chất bên trong của con người đáng trân trọng. Người đàn bà trong truyện là người có cốt cách bên trong, biết nhìn xa, thương đàn con nhỏ, giàu đức hi sinh, lòng vị tha, thương chông, thương con am hiểu lẽ đời, sẵn sàng chuẩn bị hi sinh bản thân về niềm hạnh phúc, no ấm cho chồng, cho con. Đây chính là những phẩm chất cao quý của người phụ nữ Nước Ta .
Qua hình ảnh người đàn bà trong truyện tất cả chúng ta thấy người phụ nữ Nước Ta vẫn giữ được những nét đẹp truyền thống lịch sử của người phụ nữ Á Đông. Dù vẻ bên ngoài không đẹp nhưng bên trong luôn có phẩm chất cao quý. Luôn nghĩ tới mái ấm gia đình, niềm hạnh phúc nhỏ của mình, sẵn sàng chuẩn bị hi sinh mọi thứ để giữ gìn, chăm nom mái ấm gia đình, niềm hạnh phúc đó chính là con cháu của mẹ. Người phụ nữ mang một lòng vị tha cao quý, những độc lạ của người phụ nữ làng chài, phụ nữ ngày này năng động hơn, làm chủ đời sống hơn, làm chủ được kinh tế tài chính .
Họ không còn phải nhẫn nhục chịu trận đòn roi của chồng. Họ yêu thương chồng con, họ cần một người đàn ông chèo kéo mái ấm mái ấm gia đình, là người yêu thương mái ấm gia đình, yêu thương vợ con. Nhưng nếu là người đàn ông vũ phu đánh đập vợ con, họ sẵn sàng chuẩn bị báo cơ quan chức năng để bảo vệ quyền lợi và nghĩa vụ niềm hạnh phúc của mái ấm gia đình mình. Bên cạnh đó vẫn còn những người phụ nữ nhu mì, hèn nhát, nhẫn nhục chuẩn bị sẵn sàng chịu đựng đòn roi của chồng, cố bấu víu lấy cái niềm hạnh phúc chỉ có trong ảo tưởng, sống không có lập trường. Họ cần phải biến hóa cách sống, cách tâm lý tới giải pháp ở đầu cuối để giải thoát tìm niềm hạnh phúc, cho mình thời cơ để đến với niềm hạnh phúc đích thực .
Qua tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa đã cho ta thấy sự trái chiều, vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ. Chúng ta cần phải nhìn đời sống và tâm hồn đa diện, phải tìm kiếm, mày mò cái thực chất bên trong, từ vẻ hình thức bề ngoài của người đàn bà trong truyện yêu thương chồng con hi sinh cao quý .
Xem thêm : Sự trái chiều giữa cảnh biển và cảnh đấm đá bạo lực ở mái ấm gia đình hàng chài

Cảm nhận về người đàn bà hàng chài mẫu số 2:

Nguyễn Minh Châu là nhà văn tiêu biểu cho văn học Việt Nam thời chống Mĩ, cũng là “người mở đường tinh anh và tài năng” (Nguyên Ngọc) cho công cuộc đổi mới văn học từ sau 1975. Nhà nghiên cứu hàng đầu Nga Ni Culin nhận xét: “Các nhân vật của Nguyễn Minh Châu trước 1980 được Nguyễn Minh Châu tắm rửa sạch sẽ, được bao bọc trong bầu không khí vô trùng”. Ta có thể thấy điều ấy qua nhân vật Nguyệt trong “Trăng sáng“. Giai đoạn sau này, nổi bật là truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” mang nhiều cảm hứng thế sự cùng những triết lí nhân sinh hơn. Nhưng quan điểm sáng tác của ông là “gắng đi tìm các hạt ngọc còn ẩn giấu trong bề rộng tâm hồn con người” thì không thay đổi. Nhân vật trung tâm của tình huống truyện nghịch lý trong truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” chính là người đàn bà hàng chài. Từ nhân vật này, nhà văn bộc lộ tấm lòng nhân đạo và gửi gắm những bức thông điệp về nghệ thuật và cuộc đời.

Đọc tác phẩm “ Chiếc thuyền ngoài xa ” ta thấy nhân vật người đàn bà hàng chài được nhà văn trình làng là người đàn bà trạc ngoài 40. Và khi đề cập đến nhân vật này Nguyễn Minh Châu không gọi bằng một cái tên đơn cử nào cả mà gọi một cách phiếm định : “ mụ ”, “ người đàn bà hàng chài ” … Việc nhà văn không đặt tên cho nhân vật của mình không phải ngẫu nhiên vô tình mà đó là một dụng ý nghệ thuật và thẩm mỹ sâu xa : Ông muốn nhấn mạnh vấn đề đây chỉ là một trong vô số những người đàn bà đau khổ, xấu số, cần cảm thông sẻ chia mà thôi .
Người đàn bà hàng chài mang một thân hình quen thuộc của người đàn bà vùng biển với những nét thô, mặt rỗ “ khuôn mặt stress sau một đêm thức trắng kéo lưới, tái ngắt và có vẻ như buồn ngủ. Đây chính là hình ảnh một người lao động lam lũ và đau khổ. Có lẽ gánh nặng của cuộc mưu sinh đầy sóng gió trên biển cả đã ấy đi toàn bộ của chị : sinh lực, niềm vui và sức sống. Sự bần hàn nhọc nhằn đến mức nhếch nhác, thảm hại còn hiện rõ trong cụ thể miêu tả tấm sống lưng áo bạc phếch, rách nát, nửa thân dưới ướt sũng. Sự khốn khổ của chị còn hiện ra ngay trong hình dáng : “ sợ sệt, lúng túng ” khi ở TANDTC, “ tìm đến một góc tường để ngồi ”. Thậm chí khi Đẩu phải mời đến lần thứ hai chị mới “ rón rén đến ngồi ghé vào mép chiếc ghé và cố thu người lại ”. Có lẽ đó là hình dáng của một con người tội nghiệp luôn thấy sự xuất hiện của mình trong cuộc sống này là một phi lí, luôn mặc cảm, tự ti và do đó muốn giảm thiểu sự vướng víu, phiền phức đến không dễ chịu mà mình hoàn toàn có thể gây ra cho mọi người xung quanh .
Nguyễn Minh Châu không chỉ dừng lại ở vẻ bên ngoài của nhân vật mà ngòi bút thấm đẫm tinh thần nhân đạo của ông đã lách thật sâu để tò mò cho được cái mạch ngầm hiện thực về số phận xấu số của người đàn bà hàng chài. Ấn tượng lớn nhất về sự xấu số mà người đàn bà đưa và cho người đọc chính là thái độ cam chịu nhẫn nhục của chị. Khi đi qua bãi xe tăng hỏng trước lúc đến bên chiếc xe, người đàn bà đứng lại “ ngước mắt nhìn ra ngoài …. rồi đưa một cánh tay lên định gãi hay sửa lại mái tóc nhưng rồi lại buông thõng xuống đưa cặp mắt nhìn xuống chân ”. Có thể nhận thấy đây là nơi quá quen thuộc với chị, một sự quen thuộc kinh khủng bởi những trận đòn đã thành lệ của người chồng : ba ngày một trận nhẹ, năm ngày một trận nặng. Cặp mắt nhìn xuống chân căng thẳng mệt mỏi như một kẻ tội đồ chờ đón một hình phạt không tránh khỏi. Khi bị đánh dã man, người đàn bà chịu đòn với vẻ cam chịu nhẫn nhục, đó là thái độ của một con người đang nhẫn nhục triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm đau khổ của mình, không oán thán, không bất bình, không tránh mặt .
Người đàn bà hàng chài không chỉ bị hành hạ về mặt thể xác, stress sau những đêm thức trắng kéo lưới, không riêng gì chịu đựng những đau đớn từ những trận đòn tàn ác của người chồng vũ phu mà còn bị giày vò nặng nề về những đau đớn ý thức, về sự non nớp sợ hãi con cháu bị tổn thương khi phải tận mắt chứng kiến những cảnh đời trái ngang. Mô tả hình ảnh một người mẹ vừa khóc vừa phải “ chấp tay vái mấy vái để đứa con để nó đừng phảm phải một tội ác trái luân thường đạo lí ”. Nguyễn Minh Châu đã bộc lộ nỗi xót thương cho sự đau khổ cùng cực của người đàn bà hàng chài. Chưa hết, chị còn bị gánh nặng cơm áo, đời sống nghèo túng đẩy vào cái vòng quẩn quanh xấu số. Trước năm 1975 mỗi khi biển động cả nhà toàn ăn xương rồng luộc chấm muối. Khi cách mạng về đời sống đỡ đói khổ hơn nhưng nỗi lo cơm áo vẫn còn đó .
Từ thân phận người đàn bà hàng chài, Nguyễn Minh Châu muốn gợi ra cho người đọc những tâm lý âu lo : cuộc chiến đấu chống lại đói nghèo tăm tối và đấm đá bạo lực còn gian truân lâu bền hơn hơn cuộc chiến đấu chống ngoại xâm. Và chừng nào còn chưa thoát khỏi đời sống đói nghèo chừng đó con người vẫn phải chung sống với cái xấu, cái ác. Chúng ta đã đổ xương máu trong bao năm qua để giành được độc lập tự do trong cuộc chiến đấu vì quyền sống của cả dân tộc bản địa. Nhưng tất cả chúng ta sẽ còn phải liên tục làm gì đây trong cuộc chiến đấu giành quyền sống của từng con người, làm gì để đem lại cơm ăn áo mặc và ánh sáng văn hóa truyền thống cho biết bao con người đang đắm chìm trong kiếp sống đói nghèo u tối .
Nếu bạn đọc từng yêu nhân vật nữ trong sáng tác của Nguyễn Minh Châu thì sẽ thấy không ở đâu yếu tố “ thiên nữ tính ” lại thăng hoa tuyệt vời như ở người đàn bà rách nát này. Vẻ đẹp khuất lấp mà người đọc cảm nhận được trước hết ở người đàn bà hàng chài đó là vẻ đẹp thâm thúy từng trải. Nói chuyện với Đẩu và Phùng, người đàn bà hàng chài quê mùa thất học hiểu lẽ đời khiến Đẩu và Phùng trở thành những người nông nổi, hời hợt. Trong khi Đẩu và Phùng bất bình trước người chồng hung tàn, thấy ông ta là kẻ gian ác nhất thì người đàn bà hàng chài đã giúp họ nhận ra bao điều sâu xa của đời sống. Chị cho biết : chồng chị vốn là anh con trai hiền lành, cục tính, nhưng rơi vào đời sống luẩn quẩn, bế tắc do đó trở thành kẻ tha hóa, vũ phu tàn ác. Đó là một sự nhìn nhận sâu xa, đồng cảm lẽ đời. Người đàn chỉ rõ sự thiếu thực tiễn của Đẩu và Phùng : “ Lòng những chú đâu phải là người làm ăn … cho nên vì thế những chú đâu có hiểu được cái việc của người làm ăn lam lũ khó nhọc ”. Người đàn bà hàng chài đã chỉ ra một hiện thực tàn ác : họ cần một người đàn ông để chèo chống lúc phong ba sóng gió dù hắn có man dợ, hung tàn đến đâu. Như vậy, chị đã cho Phùng và Đẩu thấy được sự khó khăn vất vả gấp bội của những người đàn bà trong những cuộc mưu sinh trên biển cả, luôn chưa ổn, tiềm ẩn những mối đe dọa, rình rập đe dọa. Người đàn bà hàng chài còn chỉ ra sự chưa ổn trong đời sống của Đảng, của chính quyền sở tại Cách mạng. Chị cho thấy từ ngày cách mạng về, cách mạng đã cấp đất cho họ nhưng chẳng ai ở vì không hề bỏ được nghề bởi sự sống sót của họ gắn chặt với nghề. Tiếng thở dài của Đẩu, câu hỏi do dự, tò mò của Phùng, cảm xúc bất lực của hai người khi nhận ra những giải pháp xuất phát từ lòng tốt và thiện chí của họ trở nên phi thực tiễn. Những điều đó đã tạo ra một đối sánh tương quan với người đàn bà hàng chài từng trải, hiểu đời, hiểu người, hiểu những điều hoàn toàn có thể và không hề. Sự thâm thúy của chị khiến người đọc cảm phục nhưng cũng xót thương cho một kiếp người .
Người đàn bà hàng chài đồng ý những trận đòn vũ phu gian ác của người chồng không phải vì chị ngu muội. Cũng không phải vì chị có tội lỗi gì với chồng mà chị cam chịu, nhẫn nhục những trận đòn đó không chỉ vì trên thuyền cần một người đàn ông mà còn như một cách giúp người chồng vơi đi những u uất khổ sở chất chứa trong lòng. Đó là cách xử sự của một con người hiểu rõ bổn phận nghĩa vụ và trách nhiệm của mình và gắng thực thi cho xong, đâu đó là những bổn phận và nghĩa vụ và trách nhiệm phi lí. Không chỉ đồng cảm sót xa cho nỗi khổ của người chồng, người đàn bà hàng chài còn mang một mặc cảm tội lỗi khi cho rằng “ giá tôi đẻ ít đi ” hoặc “ chúng tôi sắm được một chiếc thuyền rộng hơn ”. Nếu Đẩu và Phùng đều kinh ngạc và bất bình thay cho sự cam chịu nhẫn nhục của người vợ bị chồng hành hạ thì khi hiểu được nguyên do của thái độ ấy, họ càng kinh ngạc vì sự nhân hậu, vị tha của tấm lòng người đàn bà hàng chài .
Tình mẫu tử được người đàn bà ý thức thâm thúy như một thiên tính đương nhiên của người phụ nữ “ đàn bà ở thuyền chúng tôi phải sống cho con chứ không hề sống cho mình ”. Chính tình thương yêu thâm thúy với con đã khiến chị nhẫn nhục chịu đựng sự tàn khốc của người chồng vì muốn có một người đàn ông khỏe mạnh biết nghề cùng mình làm ăn nuôi nấng những con. Cũng vì sợ con tổn thương trước cảnh đấm đá bạo lực mái ấm gia đình, chị đã xin chồng đưa mình lên bờ mà đánh, sợ đứa con làm điều gì khù khờ với bố nó, người đàn bà hàng chài đã phải cắn răng gửi đứa con chị yêu thương nhất lên bờ sống với ông ngoại. Ở người đàn bà thầm lặng ấy, ” tình thương con cũng như nỗi đau, cũng như cái sự thâm trầm trong việc đồng cảm những lẽ đời hình như mụ chẳng khi nào để lộ rõ ràng ra hình thức bề ngoài ”. Khi đứa con tận mắt chứng kiến cảnh hung tàn đó, người đàn bà “ mếu máo ” gọi con rồi “ chắp tay vái lấy vái để ” ôm chầm nó, bởi chị sợ tình yêu thương, sự ngây thơ non nớt cùng lòng căm giận, u tối trong thằng bé sẽ hành vi dại khờ. Tiếng khóc của tình thương con và nỗi đau quặn thắt trong trái tim người mẹ, vừa đau đớn vừa xấu hổ nhục nhã. Chị đau đớn vì làm con tổn thương rồi mới đau cho bản thân mình. Khi nhắc đến những lúc hòa thuận trên thuyền “ khuôn mặt xám xịt chợt ửng sáng lên như một nụ cười ”. Đó là ánh sáng, là vẻ đẹp của tình mẫu tử, mọi niềm vui nỗi buồn đều xuất phát từ “ vui nhất là lúc ngồi nhìn đàn con chúng nó được ăn ngon ”. Thấp thoáng trong hình ảnh người đàn bà hàng chài là bóng hình người phụ nữ Việt Nam nhân hậu, bao dung, kiên cường chịu đựng, giàu lòng vị tha và đức hi sinh “ biết hi sinh nhưng chẳng nhiều lời ” – Tố Hữu .
Người đàn bà ấy đã để lại một ấn tượng thâm thúy để nhiều năm sau sống sót, khi nhìn lại “ bức ảnh Chiếc thuyền ngoài xa ” giờ đây nghệ sĩ Phùng cũng thấy người đàn bà bước ra khỏi tấm ảnh … hòa lẫn với đám đông. Đó là hình ảnh của những con người vô danh khốn khổ trong đời sống lầm lũi đời thường. Họ đã kiên cường vượt lên tổng thể, không phải vì mình mà là vì những người thân yêu .
Qua những nét khắc họa ấn tượng từ ngoại hình dáng vẻ đến cử chỉ, lời nói, hành vi, … nhân vật người đàn bà hàng chài đã trở thành một hình tượng đầy ám ảnh giúp Nguyễn Minh Châu biểu lộ tư tưởng nhân đạo thâm thúy cho truyện ngắn. Đó là niềm cảm thương và nỗi lo âu cho số phận con người xấu số bị cầm tù trong đói nghèo, khốn khổ, đấm đá bạo lực. Đồng thời biểu lộ niềm tin yêu trân trọng những phẩm chất tốt đẹp trong tâm hồn, tính cách những con người luôn sống đời sống lòng người nhân hậu, vị tha .
>> > Phân tích người đàn ông trong truyện Chiếc thuyền ngoài xa

Qua một số bài văn mẫu phân tích và cảm nhận về người đàn bà hàng chài trong Chiếc thuyền ngoài xa trên đây, hi vọng đã giúp các bạn hình thành ý tưởng và xây dựng hệ thống luận điểm, luận cứ cơ bản cho bài văn của mình đáp ứng yêu cầu đề bài. Các bạn cũng có thể tham khảo thêm một số bài văn mẫu hay phân tích nhân vật người đàn bà hàng chài trong Chiếc thuyền ngoài xa để nắm được những nét tiêu biểu trong con người ấy và cảm nhận sâu sắc hơn.

Tham khảo thêm các bài văn hay khác tại mục tài liệu Văn mẫu 12 do THPT Sóc Trăng sưu tầm, tổng hợp để tự rèn luyện kỹ năng làm văn. Chúc các bạn học tốt !

[Văn mẫu 12] Tuyển chọn những bài văn mẫu hay phát biểu cảm nhận của anh chị về người đàn bà hàng chài trong truyện Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu.

Đăng bởi : trung học phổ thông Sóc Trăng
Chuyên mục : Giáo dục đào tạo

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Hỏi Đáp