Chợ Lớn – điểm đến lưu giữ ký ức người Sài Gòn

Với những hành khách mới đến Hồ Chí Minh, TT thành phố thường là quận 1 với những cái tên quen thuộc như chợ Bến Thành, nhà thời thánh Đức Bà, phố đi bộ Nguyễn Huệ, dinh Độc Lập, tòa tháp Tập Đoàn Bitexco 68 tầng hay những con đường lấp lánh lung linh ánh đèn khi đêm về .Trong ký ức của Lý Tường Nghị ( quận 6, TP Hồ Chí Minh ) thì hình ảnh ” TT thành phố ” trong tâm lý của anh, cũng như những thành viên trong mái ấm gia đình gắn liền với Chợ Lớn. Ba thế hệ mái ấm gia đình của anh đều sinh sống tại quận 6, TP Hồ Chí Minh .Sở dĩ nhiều người xem Chợ Lớn là TT thứ hai của Hồ Chí Minh bởi hàng trăm năm qua, nơi đây tận mắt chứng kiến dân cư sinh sống, giao thương mua bán sinh động. Bên cạnh diện mạo sầm uất, phồn hoa thì khu vực còn tiềm ẩn nhiều giá trị văn hóa truyền thống, những nét đẹp về kiến trúc đặc trưng phương Đông. Những điểm chợ đầu mối sinh động kẻ bán người mua tuổi đời tính bằng thế kỷ. Gần như không có món hàng nào không hề tìm thấy tại chợ Bình Tây, An Đông, Kim Biên …

Những địa danh nổi bật còn phải kể đến đền bà Thiên Hậu, Nghĩa An Hội quán, đình Minh Hương Gia Thạnh, hội quán Tuệ Thành quanh năm nghi ngút khói hương. Mỗi mùa trung thu, cả người lớn lẫn trẻ em đều háo hức tìm đến con phố Lương Nhữ Học với rực rỡ ánh đèn của hàng nghìn chiếc lồng đèn đa hình đa dạng. Chợ Lớn còn là cái nôi của những con đường kinh doanh những bài thuốc y học cổ truyền như Hải Thượng Lãn Ông.

Nói đến Chợ Lớn, thứ mà Tường Nghị nghĩ tới tiên phong chính là những quán ăn tuổi tính bằng đời người. Nền ẩm thực tại Chợ Lớn rất phong phú với thịt xá xíu, bánh bao, chân vịt rút xương, cơm chiên Dương Châu, đậu hũ Tứ Xuyên có nước xốt cay xé lưỡi hay những món ăn vặt béo ngậy dậy mùi xì dầu như há cảo, xíu mại, sủi cảo. Đó là những mày mò mà hầu hết khách du lịch nào cũng đều hoàn toàn có thể thưởng thức khi đến Chợ Lớn .Hình ảnh những vị đầu bếp thuần thực bên hai chiếc chảo cái cùng ngọn lửa phừng phực, những nồi nước súp hủ tiếu nêm nếm bằng công thức gia truyền hàng tiếng đồng hồ đeo tay … đều góp thêm phần nuôi dưỡng tình yêu với ẩm thực ăn uống và việc làm kinh doanh thương mại siêu thị nhà hàng của anh và vợ. Hai vợ chồng trẻ lúc bấy giờ tự mở một quán ăn nhỏ .Sinh năm 1994, lớn lên trong tiến trình thành phố vươn mình trỗi dậy, Dư Đông Bình ( quận 11, TP TP HCM ) tận mắt tận mắt chứng kiến sự biến hóa của nơi mình sống. Từ những cung đường cũ kỹ, có phần kém chỉnh trang về mỹ quan, Chợ Lớn dần thay lớp áo mới .Đầu những năm 2000, Chợ Lớn mọc lên hàng chục nhà hàng quán ăn, khách sạn 3-4 sao như Equatorial, Đồng Khánh, Bát Đạt, Ngọc Lan Đình, Soái Kình Lâm, Ái Huê, Thiên Hồng, Á Đông. Những khu vực này là nơi những tầng lớp trung lưu chọn tổ chức triển khai những đám tiệc, hôn lễ. Khách nườm nượp ra vào ngay khi thành phố khởi đầu lên đèn. Nhiều năm qua, hàng loạt tụ điểm shopping, vui chơi văn minh tại đây cũng trở thành điểm đến sinh động cả ngày lẫn đêm. Đơn cử tại cung đường Hồng Bàng, An Dương Vương với Garden Mall ( Thuận Kiều Plaza cũ ), Parkson Hùng Vương, Golden Plaza … Chạy dọc theo con đường Nguyễn Trãi quận 5 là những shop thời trang từ tầm trung đến tên thương hiệu nổi tiếng .Cùng với sự hình thành những hội đồng người Hoa và hoạt động giải trí ngày càng vững mạnh của Hoa thương trong tiến trình từ thế kỷ 17-19, tại miền Trung và Nam Nước Ta cũng đã Open nhiều đô thị, TT trung chuyển sản phẩm & hàng hóa và phố chợ sầm uất .Thị trấn Chợ Lớn do người Hoa xây dựng năm 1778, nằm gọn trong khu vực từ đường Tản Đà tới Kim Biên và từ Nguyễn Trãi xuống kênh Tàu Hủ. Năm 1782, kết thúc giao tranh giữa Nguyễn Ánh và Tây Sơn, khu vực này bị tàn phá nặng nề. Những tưởng Chợ Lớn sẽ đi vào dĩ vãng, nhưng ít lâu sau người Hoa từ Cù lao Phố ( Biên Hòa ) di cư xuống, phối hợp cùng người dân xã Minh Hương – nhóm người Hoa đã sinh sống ở khu vực này thiết kế xây dựng lại một nơi sinh sống sung túc và sinh động. Lúc này thành Gia Định – tiền thân của TT quận 1, TP HCM vẫn chưa hình thành .

Khi Pháp chiếm Nam Kỳ, ngày 6/6/1865 quyết định thành lập thành phố Chợ Lớn. Danh từ Chợ Lớn lần đầu được dùng đặt tên cho một thành phố. Ngày 1/7/1882, tuyến đường xe điện đầu tiên ở Việt Nam dài 5km, rộng 1m, nối Sài Gòn và Chợ Lớn bắt đầu hoạt động.

Đến năm 1930, hai thành phố Hồ Chí Minh và Chợ Lớn có ranh giới giao nhau tại nơi lúc bấy giờ đường Nguyễn Văn Cừ và Nguyễn Thiện Thuật. Ngày 27/4/1931, Tổng thống Pháp ký sắc lệnh hợp nhất thành phố TP HCM và thành phố Chợ Lớn thành một đơn vị chức năng hành chính mới gọi là khu TP HCM – Chợ Lớn. Năm 1951, khu Hồ Chí Minh – Chợ Lớn đổi thành Đô thành Hồ Chí Minh – Chợ Lớn và đến năm 1956 đổi thành Đô thành Hồ Chí Minh. Từ đó, địa điểm Chợ Lớn chỉ còn được dùng để chỉ hàng loạt khu vực quận 5, quận 6 và một phần quận 11 .Trong điều tra và nghiên cứu ” Vai trò của người Hoa trong việc hình thành và tăng trưởng những đô thị ở Trung và Nam Bộ Nước Ta ” của ThS. Tống Thị Quỳnh Hương có đoạn viết : ” Khu vực Chợ Lớn lúc bấy giờ tuy đã có nhiều đổi khác, nhưng vẫn là một trong những TT kinh doanh phồn thịnh không riêng gì của người Hoa mà còn có cả người Nước Ta, đồng thời nó cũng là một TT kinh tế tài chính không hề thiếu của thành phố năng động bậc nhất Khu vực Đông Nam Á là TP Hồ Chí Minh ” .Chợ Lớn lúc bấy giờ còn bảo tồn nguyên vẹn những giá trị văn hóa truyền thống, kiến trúc và tôn giáo của hàng trăm năm trước. Với nơi đây có vẻ như sức tàn phá của thời hạn chậm lại rất nhiều. Trên những mái nhà lợp ngói ống ở dãy phố Hoa Kiều, bụi thời hạn nhuốm chút màu nâu xám, vẻ đẹp ấy cùng với kiến trúc đặc trưng phảng phất nét cổ xưa. Mỗi khi rủ nhau lên khu người Hoa, đến nay nhiều người vẫn thường nói : ” Lên Chợ Lớn “. Song điều đó không có nghĩa là phải ghé thăm chợ mà hoàn toàn có thể là dạo quanh những con đường Châu Văn Liêm, Trần Hưng Đạo, Nguyễn Trãi, Hồng Bàng …Một số chuyên viên kinh tế tài chính cho biết, di sản của Chợ Lớn hoàn toàn có thể nuôi dưỡng văn hóa truyền thống du lịch, đem lại nguồn thu cho TP Hồ Chí Minh tựa như cách Thailand, Malaysia, Nước Singapore tăng trưởng những thành phố Hoa ( Chinatown ) .Để tăng trưởng Chợ Lớn, TP TP HCM từng thực thi điều tra và nghiên cứu để biến khu vực này thành một TT du lịch với quy mô phố cổ. Theo đề án, thành phố cổ Chợ Lớn rộng 68 ha gồm có những phường 10, 11, 13, 14 ( quận 5 ) và phường 1, 2 ( quận 6 ), được số lượng giới hạn bởi những tuyến đường Tản Đà – Nguyễn Trãi – Phù Đổng Thiên Vương – Hồng Bàng – Lương Nhữ Học – Nguyễn Trãi – Phú Hữu – Tháp Mười – Lê Tấn Kế – Phan Văn Khỏe – Phạm Đình Hổ – Bãi Sậy – quốc lộ Võ Văn Kiệt. Ba khu vực làm điểm nhấn cho hàng loạt khoảng trống thành phố cổ Chợ Lớn là chợ Bình Tây ( khu vực một ) ; khu vực gồm nhiều đình, chùa bao quanh tuyến đường Triệu Quang Phục ( khu vực hai ) và khu vừa bảo tồn vừa tăng trưởng, được cho phép xây nhà cao tầng liền kề .

Sắp tới, tại tuyến đường Hồng Bàng (phường 6, quận 6) sẽ công bố tòa nhà D-homme 30 tầng cùng chiều cao 120m. Theo đại diện chủ đầu tư Công ty DHA, ngoài kiến trúc hình chữ “Nhân” của cả tòa nhà này cũng được thiết kế may đo với không gian văn hóa và phong thủy của khu Chợ Lớn. Theo kiến trúc sư trưởng của dự án, bài toán khó nhất khi khởi công dự án được chủ đầu tư đặt ra là, kiến trúc dự án phải vừa hiện đại để mang lại một nét chấm phá cho khu Chợ Lớn, nhưng trên hết phải đảm bảo hài hòa để không phá vỡ cảnh quan, và tôn nền văn hoá và kiến trúc của vùng đất.

Để trở thành điểm đến cho hành khách, D-Homme góp vốn đầu tư TT thương mại 5 tầng. Tiện ích này được chủ góp vốn đầu tư khẳng định chắc chắn sẽ tái hiện những con phố shopping giàu truyền thống của Chợ Lớn, với thành phố thời trang theo phong thái Hong Kong tầng 3 và thành phố nhà hàng tầng 4. Mô hình phố đi bộ trên cao cũng độc lạ so với những TT thương mại thông dụng tại Nước Ta sắp xếp những quầy bán hàng theo dạng kiot .

“Khi đưa các phố đi bộ tại Chợ Lớn lên trên không, khách hàng khi đi mua sắm tại đây sẽ vừa có cảm giác thân quen khi gặp lại hình bóng những con phố quen thuộc, vừa thấy mới lạ khi lần đầu tiên thấy phố đi bộ ở trên không”, đại diện chủ đầu tư nhấn mạnh.