Cầu chì dùng để làm gì? Cấu tạo và nguyên lý của cầu chì

Contents

Rate this post

Tiếp tục là các thiết bị trong hệ thống điện. Hôm nay Suadiennuoctaivinh.com sẽ giúp bạn hiểu về vấn đề cầu chì dùng để làm gì? Cấu tạo cũng như nguyên lý hoạt động của cầu chì ra sao? Hãy cùng đi tìm hiểu sâu ở nội dung sau đây nào.

Xem thêm: Cách đi dây điện nổi đẹp

Cầu chì điện là gì?

Cầu chì trong tiếng anh gọi là Fuse, bên cạnh đó nó còn có tên gọi khác là khí cụ điện. Nhằm giúp nguồn điện được bảo vệ, bằng hình thức làm ngắt quãng mạch điện. Phụ kiện này thông thường sẽ được dùng để tránh tình trạng chập cháy nổ, quá tải. 

Đặc điểm cấu tạo

Cầu chì có cấu tạo rất không có gì cầu kì. Chỉ với một sợi dây móc 2 đầu của dây dẫn điện trong mạch điện. Mặc dù thiết bị này khác aptopmat nhưng lại có công dụng ý nghĩa như nhau. 

Vị trí lắp đặt cầu là phía sau nguồn điện tổng và phía trước thiết bị sử dụng điện. Cầu chì có cấu tạo như sau:  

• Nắp cầu chì

• Hộp giữ cầu chì

• Các trấu mắc

• Sợi dây chì dẫn điện hay còn gọi là bộ phận ngắt cầu chì

Trong đó bộ phận quan trọng nhất của cầu chì chính là dây chì kim loại. Bộ phận là dây chì kim loại, có chức năng ngắt điện khi gặp sự cố đoản mạch, quá tải, v.v. Các bộ phận này tùy vào từng loại cầu chì cũng như mục đích khác mang tính thẩm mỹ. 

Thiết bị này cũng khá đa dạng về chủng loại, mẫu mã như loại hạ thế, cầu chì ống, cầu chì bằng sứ, cầu dao, v.v. Tùy thuộc vào nhu cầu sử dụng để có sự chọn lựa phù hợp. 

Trong mạch điện, cầu chì là thiết bị điện được mắc trước công tắc và trên ổ điện. Nối tiếp với dây pha. Vì nếu dòng điện tăng vượt quá giá trị định mức. Dây chảy cầu chì bị nóng dẫn đến khả năng làm đứt mạch điện. Từ đó giúp bảo vệ mạch điện cũng như các đồ dùng khác trong gia đình. 

Nguyên lý hoạt động cầu chì

Cầu chì hoạt động thông qua nguyên lý tự chảy hoặc uốn cong. Nhằm có thể tách rời mạch điện trong trường hợp cường độ dòng điện trong mạch tăng lên đột ngột. 

Để thực hiện được công việc này, điện trở của chất liệu làm dây cầu chì. Phải đáp ứng được nhiệt độ nóng chảy nhất định. Cùng với thành phần và kích thước cấu tạo bên trong thích hợp.

Trường hợp quá dòng càng lớn, khả năng cắt mạch sẽ nhanh. Mối quan hệ giữa dòng điện qua và thời gian cắt mạch của cầu chì. Được gọi là đặc tính bảo vệ cầu chì. Nếu chỉ xét thời gian chảy của cầu chì, sự chênh lệch thời gian giữa đặc tính bảo vệ và đặc tính chảy của cầu chì. Chính là thời gian dập tắt hồ quang. 

Thông số cơ bản cầu chì

• N: Cầu chì không tự ngắt mạch điện có giới hạn

• Tốc độ: Khả năng ngắt chậm nhanh trong trường hợp quá tải ở khoảng thời gian nhất định. 

• I2 t: Thước đo khả năng bảo đảm an toàn cho các hư hỏng mạch điện của cầu chì

• Năng lực bẻ gãy

• Xếp hạng điện áp

• Điện thả: Chính là khả năng có thể thích nghi với nhiều môi trường hoạt động khác nhau. Mặc dù thông số này không quan trọng ở cầu chì truyền thống. Tuy nhiên nó lại quan trọng với cầu chì được làm bằng chất dẻo. Có chức năng tự động nối lại hai mạch khi bị đứt. 

• Chênh lệch nhiệt độ môi trường: Ngăn cản bớt tác động của nhiệt độ môi trường lên đến hoạt động cầu chì. 

Phân loại cầu chì theo từng chức năng

Cầu chì là thiết bị điện phong phú về chủng loại. Đồng thời mỗi chủng loại sẽ được phân ra thành nhiều ứng dụng khác nhau. Chi tiết như sau đây:   

Phân loại theo môi trường hoạt động

• Cầu chì cao áp

• Cầu chì hạ áp

• Cầu chì nhiệt

Phân loại theo cấu tạo

• Cầu chì loại hở

• Cầu chì loại vặn

• Cầu chì loại hộp

• Cầu chì ống

Phân loại theo đặc điểm trực quan

• Cầu chì sứ

• Cầu chì ống

• Cầu chì hộp

• Cầu chì nổ

• Cầu chì tự rơi

Bên cạnh đó, phân loại cầu chì còn dựa theo phạm vi. Nghĩa là cầu chì được sử dụng trên điện dân dụng, điện từ, động cơ, v.v.. theo điện áp định mức và theo khối lượng. 

Công dụng của cầu chì đối với đời sống ?

Dây cầu chì hợp thành từ kim loại. Chính vì thế khi đường truyền tải điện có hiện tượng nóng lên. Do bị quá tải dòng điện hay chập cháy. Khiến cho cầu chì dễ bị nóng dẫn đến ngắt nguồn điện. Từ đó tránh được những sự cố hư hỏng, chập cháy các thiết bị ở trong gia đình.  

Vậy nên cầu chì phổ biến rộng trong hệ thống lưới điện của nhà trọ, gia đình. Hay những thiết bị điện gia dụng. Thế nhưng khi nguồn điện mà dùng quá tải nó sẽ bị ngắt liên tục. Việc này ảnh hưởng đến quá trình sinh hoạt. 

Khi cầu chì bị đứt, chúng ta cần tiến hành thay mới ngay. Đồng thời nên chọn các thiết bị cầu chì tốt. Tránh đầu nối trực tiếp đến sợi dây kẽm, nhôm, đồng để sử dụng. Việc này khiến cho người dùng không được đảm bảo an toàn. 

Xem thêm: Taxi tải Nghệ An

5 loại loại cầu chì phổ biến hiện nay

Cầu chì là thiết bị điện có sự đa dạng về mẫu mã, chủng loại. Như cầu chì hộp, cầu chì xứ, cầu chì 3 pha, hạ áp, v.v. Cụ thể hơn chúng ta cùng tìm hiểu sau đây nhé. 

Cầu chì điện 1 chiều

Loại cầu chì này có đặc tính ổn định và mang kích thước không lớn. Bởi dòng điện một chiều có trị số không đổi lớn hơn 0. Vì vậy có hồ quang điện giữa các dây dẫn nóng chảy và khó ngắt mạch. Đây cũng là nguyên nhân các điện cực của cầu chì phải giữ khoảng cách lớn.   

Cầu chì một chiều DC có chức năng bảo vệ tối đa bộ pin và mô đun pin. Đồng thời cung cấp khả năng xóa những dòng lỗi DC chất lượng. Chúng được sản xuất và thử nghiệm trên các thiết bị sử dụng dòng điện 1 chiều DC.

Cầu chì điện 3 pha 

Loại cầu chì cũng mang kích thước bé và dao động mỗi giây là 50 đến 60 lần từ giá trị bé nhất đến lớn nhất. Do đó khi không có hồ qua điện hình thành giữa những dây dẫn nóng chảy. Loại này chỉ được dùng cho điện 3 pha như hạ thế. 

Cầu chì cao áp

Loại cầu chì chúng ta thường thấy ở các hệ thống điện lên tới 115.000 volt AC. Thiết bị này có chức năng bảo vệ máy biến áp điện nhỏ. Nơi chi phí của bộ ngắt mạch không được bảo hành

Đối với loại cầu chì cao áp sẻ được phân làm 2 loại:

Cầu chì ống HRC:

• Cầu chì HRC loại chất lỏng: loại này được dùng cho hệ thống 132KW và dòng điện 100 A. Nó được làm từ ống thủy tinh chữa cacbon tetraclorua. Một đầu ống được cố định và đầu ống còn lại được bịt kín từ dây đồng phốt pho. Quá trình hoạt động, chất lỏng sử dụng làm tăng khả năng ngắn mạch và cho cầu chì dập tắt hồ quang điện. 

• Cầu chì HRC loại trục xuất: Thải ra các khí sinh ra từ hồ qua điện bên trong. Cầu chì có buồng liên kết chứa nhiều  axit boric để loại bỏ khí.

Cầu chì reset

Đây là loại cầu chì được tạo thành từ điện trở nhiệt dẻo dẫn điện. Khi dòng điện tăng kèm theo nhiệt độ cũng như điện trở tăng theo. Loại này được sử dụng trong quân sự và hàng không vũ trụ

Cầu chì hạ áp

Loại cầu chì hạ áp này có nhiều loại:

• Cầu chì loại kit-kat: Loại này được tạo nên từ sứ để giữ dây chì, dễ tháo mà lại an toàn. Chất liệu được làm từ chì, thiếc, nhôm, đồng, v.v. 

• Cầu chì loại striker: Loại này được dùng với công dụng đóng nhả mạch điện.

• Cầu chì loại công tắc: Gồm một cầu chì sử dụng điện áp thấp hoặc trung bình và bỏ bọc kim loại.

• Cầu chì sụt áp: Loại này dưới tác dụng của trọng lực nó sẽ chảy ra và rơi xuống. Có chức năng bảo vệ những loại máy biến thế ở ngoài trời. 

Cầu chì cách ly

Cầu chì cách ly chính là loại cầu chì bảo vệ ngắn mạch và quá tải. Dùng phổ biến ở các mảng công nghiệp. Đáp ứng tiêu chuẩn IEC 947.3.

• Cách ly bảo vệ quá tải và ngắn mạch

• Đáp ứng tiêu chuẩn IEC 947-3

• Có bộ đóng ngắt hẹn giờ cơ và kỹ thuật số

• Tích hợp cảm biến ánh sáng

• Dùng với các ống chì loại aM, gG (gl-GL)

Có thể thay thế cầu chì bằng Aptomat được không?

Trước đây nhằm ngắt điện người ta thường sử dụng cầu chì. Khi có sự cố ngoài mong muốn xảy ra. Tuy nhiên hiện nay thiết bị hiện đại dễ dùng là aptomat dành cho mọi gia đình. Với thiết kế thông minh, cách vận hành đơn giản. Chỉ cần xảy ra sự cố hệ thống sẽ tự ngắt chỉ sau 1 giây.

Qua đó, bạn có thể tự trả lời được câu hỏi cầu chì thay thế bằng aptopmat hay không? Việc thay thế này đảm bảo an toàn trong mọi trường hợp hơn rất nhiều. Đồng thời lại phù hợp với mọi công suất.

Hướng dẫn tự thay cầu chì điện dân dụng

Để thay thế cầu chì điện dân dùng không khó. Bạn cần đảm bảo được tiêu chuẩn về an toàn. Tránh rủi ro không mong muốn. 

Bước 1: Tắt nguồn điện

Muốn sửa chữa, thay mới bạn đều phải trải qua bước ngắt nguồn điện. Nhằm có thể mang lại an toàn cho bạn trong quá trình làm việc. 

Bước 2: Kiểm tra ổ cắm điện

Kiểm tra lại những hệ thống điện trong gia đình, tìm hiểu nguyên nhân chập cháy nổ cầu chì điện. Từ đó hãy khắc phục tránh bị nổ lần nữa. 

Bước 3: Tìm vị trí dây cầu chì bị cháy

Cầu chì thường nằm ở các hộp đấu bảng điện hay công tơ điện trong gia đình. Trường hợp có nhiều dây cầu chì, bạn cần tách dây một ra. Nhằm kiểm tra có bị đứt hay không? 

Bước 4: Lựa chọn cầu chì phù hợp

Bạn cần thay thế dây cầu chì sử dụng dây mang cường độ dòng điện 5A. Mạch tiết bị điện đun nóng là 15 – 20 A. Ổ cắm điện và mạch dùng cho nấu ăn dùng dây mang cường độ 30 A. 

Tránh trường hợp thay thế dây có cường độ cao hơn. Nguyên nhân là khả năng ngắt điện khi gặp sự cố không cao. 

Bước 5: Thay thế dây của cầu chì

Sau đó bạn nên tiến hành tháo các ốc vít ở 2 đầu của cầu chì ra. Rồi thay thế cầu chì hỏng. Tuy nhiên nên chú ý sợi dây đi qua phần xứ ở giữa cầu chì. Cuộn dây xung quanh chỗ ốc vít đầu tiên, rồi đến chổ ốc vít thứ hai. Đồng thời dùng tua vít xiếc chặt lại

Bước 6: Lắp cầu chì trong hộp

Cuối cùng bạn hãy tiến hành lắp đặt cầu chì vào ổ điện chỗ cầu dao tổng. Tiếp đó kiểm tra lại hoạt động bằng cách bật nguồn điện. Nếu hệ thống điện trong gia đình dùng bình thường. Bạn đã thành công. 

Trên đây là nội dung thông tin Thành Công cung cấp về cấu tạo, nguyên lý công dụng. Cũng như cách lắp đặt thay thế cầu chì trong gia đình cho các bạn tham khảo. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào các bạn cũng có thể lắp aptomat hay cầu chì bảo vệ. Điều này phụ thuộc vào mạng lưới gia đình bạn. Từ đó nhu cầu lắp đặt cũng sẽ khác nhau. Hãy liên hệ qua số điện thoại 00398596365 để gặp kĩ thuật tư vấn nhé.

Xem thêm: Ký hiệu trong sơ đồ mạch điện