Hoá học 10 Bài 4: Cấu tạo vỏ nguyên tử – Học hỏi Net

1. Tóm tắt lý thuyết

1.1. Sự chuyển động của các electron trong nguyên tử

a. Mô hình hành tinh nguyên tử

Trong nguyên tử, những e hoạt động xung quanh hạt nhân theo một quỹ đạo xác lập như tròn hay bầu dục giống như quỹ đạo của những hành tinh hoạt động xung quanh mặt trời .

Hình 1: Mô hình mẫu hành tinh nguyên tử

b. Mô hình hiện đại về sự chuyển động của electron trong nguyên tử, obitan nguyên tử

– Trong nguyên tử những e hoạt động xung quanh hạt nhân không theo quỹ đạo xác lập nào .
– Các electron hoạt động trong một khoảng chừng khoảng trống quanh hạt nhân tạo thành vỏ nguyên tử .

Video 1 : Sự hoạt động của electron trong nguyên tử

1.2. Lớp electron và phân lớp electron

a. Lớp electron

– Các electron trên cùng một lớp có mức nguồn năng lượng gần bằng nhau .
– Lớp electron được ghi bằng những số nguyên 1, 2, 3, 4 … với tên gọi tương ứng K, L, M, N …

Hình 2: Lớp electron theo thứ tự mức năng lượng tăng dần

b. Phân lớp electron

– Các electron trên trùng một phân lớp có mức nguồn năng lượng gần bằng nhau .
– Các phân lớp được kí hiệu bằng những vần âm s, p, d, f .
– Ví dụ :
+ Lớp K ( n = 1 ) có 1 phân lớp : 1 s .
+ Lớp L ( n = 2 ) có 2 phân lớp : 2 s, 2 p .
+ Lớp M ( n = 3 ) có 3 phân lớp : 3 s, 3 p, 3 d .
+ Lớp N ( n = 4 ) có 4 phân lớp : 4 s, 4 p, 4 d, 4 f .

1.3. Số electron tối đa trong một phân lớp và trong một lớp

a. Số electron tối đa trong một phân lớp

– Phân lớp s:

+ Số e tối đa : 2
+ Kí hiệu : s2

– Phân lớp p:

+ Số e tối đa : 6
+ Kí hiệu : p6

– Phân lớp d:

+ Số e tối đa : 10
+ Kí hiệu : d10

– Phân lớp f:

+ Số e tối đa : 14
+ Kí hiệu : f14

b. Số electron tối đa trong một lớp

– Lớp K (n = 1)

+ Số e tối đa ( 2 n2 ) : 2
+ Sự phân bổ e vào những phân lớp : 1 s2

– Lớp L (n = 2)

+ Số e tối đa ( 2 n2 ) : 8
+ Sự phân bổ e vào những phân lớp : 2 s22p6

– Lớp M (n = 3)

+ Số e tối đa ( 2 n2 ) : 18
+ Sự phân bổ e vào những phân lớp : 3 s23p63d10

– Lớp N (n = 4)

+ Số e tối đa ( 2 n2 ) : 32
+ Sự phân bổ e vào những phân lớp : 4 s24p64d104f14

Hình 3: Số electron tối đa trên lớp và phân lớp

1.4. Mô phỏng cách tạo dựng một nguyên tử

Video 2: Mô phỏng cách tạo dựng một nguyên tử

2. Bài tập minh họa

2.1. Dạng 1: Bài tập về lớp electron

Hãy cho biết tên của những lớp electron ứng với những giá trị của n = 1, 2, 3, 4 và cho biết những lớp đó lần lượt có bao nhiêu phân tử lớp electron .

Hướng dẫn giải

Ta có :
n : 1 2 3 4
Tên lớp : K L M N
Lớp K có 1 phân lớp 1 s
Lớp L có 2 phân lớp 2 s, 2 p
Lớp M có 3 phân lớp 3 s, 3 p, 3 d
Lớp N có 4 phân lớp 4 s, 4 p, 4 d, 4 f

2.2. Dạng 2: Bài tập về phân lớp electron

Hãy cho biết số phân lớp, số obitan có trong lớp N và M .

Hướng dẫn giải

– Lớp N có :
+ 4 phân lớp 4 s, 4 p, 4 d, 4 f
+ 16 obitan : 1 obitan 4 s, 3 obitan 4 p, 5 obitan 4 d, 7 obitan 4 f
– Lớp M có :
+ 3 phân lớp : 3 s, 3 p, 3 d
+ 9 obitan : 1 obitan 3 s, 3 obitan 3 p, 5 obitan 3 d

3. Luyện tập

3.1. Bài tập tự luận

Câu 1: Ứng với lớp M (n = 3) có bao nhiêu phân lớp

Câu 2: Tổng số hạt (nơtron, proton, electron) trong nguyên tử của hai nguyên tố M và X lần lượt là 82 và 52. M và X tạo thành hợp chất MXa có tổng số proton bằng 77. Giá trị của a là

Câu 3: Nguyên tử của nguyên tố X có 13 electron. Khi mất đi toàn bộ electron ở lớp ngoài cùng, điện tích của ion tạo thành là

Câu 4: Một nguyên tử có 3 lớp electron, trong đó số electron p bằng số electron s. Số electron ở lớp ngoài cùng của nguyên tử này là?

Câu 5: Một nguyên tử có 4 lớp electron, số electron ở lớp ngoài cùng là 7, các lớp trong đều đã bão hòa electron. Số hiệu nguyên tử của nguyên tố này là?

3.2. Bài tập trắc nghiệm

Câu 1: Phân bố electron trên các lớp K/L/M/N của nguyên tố asen lần lượt là 2/8/18/5. Phát biểu nào sau đây là sai?

A. Lớp ngoài cùng của asen có 2 electron s .
B. Điện tích hạt nhân asen là 33 + .
C. Tổng số electron p của nguyên tử asen là 12 .
D. Tổng số electron d của nguyên tử asen là 10 .

Câu 2: Nguyên tử nào sau đây có 8 electron ở lớp ngoài cùng?

A. 1632X
B. 1840Y
C. 818Z
D. 2452T

Câu 3: Cho các nguyên tử: 1123X, 1939Y, 1327Z.

Phát biểu nào sau đây là đúng ?
A. Số electron trên phân lớp s của Z lớn hơn số electron trên phân lớp s của Y .
B. X, Y, Z có cùng số electron ở lớp ngoài cùng .
C. Tổng số electron trên phân lớp s của X và Z bằng nhau .
D. Tổng số electron p của Y là lớn nhất .

Câu 4: Một nguyên tử có 14 electron. Số electron p của nguyên tử này là

A. 2 .
B. 4 .
C. 6 .
D. 8 .

Câu 5: Một nguyên tử có 17 electron. Số phân lớp electron của nguyên tử này là

A. 4 .

B. 5.    

C. 6 .
D. 7 .

4. Kết luận

Sau bài học kinh nghiệm cần nắm :

  • Sự chuyển động của electron trong nguyên tử?
  • Cấu tạo vỏ nguyên tử ra sao? Thế nào là lớp? Phân lớp electron? Mỗi lớp và phân lớp có tối đa bao nhiêu electron?