Ngành tâm lý học tội phạm và 7 vấn đề có thể bạn chưa biết

Ngành tâm lý học tội phạm là gì? Muốn học ngành tâm lý học tội phạm thi khối gì? Các trường đào tạo ngành tâm lý học tội phạm hiện nay? Công việc chính của nhà tâm lý học?

Nếu bạn quan tâm đến các vấn đề này của tâm lý học tội phạm, hãy tham khảo ngay những chia sẻ của Mua Bán dưới đây

Ngành tâm lý học tội phạm và một số thông tin cần biết

Có thể bạn đã từng nghe đến tâm lý học tội phạm trên nhiều phương diện khác nhau. Vậy bạn đã thử tìm hiểu những thông tin liên quan đến tội phạm học là gì chưa?

Khái niệm ngành tâm lý học tội phạm là gì?

Tâm lý tội phạm là trạng thái tư tưởng, tình cảm hoặc suy nghĩ của tội phạm có liên quan đến các hành vi phạm tội. Đó là sự hình thành tâm lý phạm tội, manh nha các ý đồ phạm tội cũng như suy nghĩ đến các biện pháp và cách thức thực hiện hành vi.

Ngành tâm lý học tội phạm tiếng Anh là Criminal Psychology. Ngành học này ứng dụng tâm lý vào những mối quan hệ phức tạp. Ngành tâm lý học tội phạm sẽ nghiên cứu các yếu tố liên quan đến mặt trình bày, kiểm tra cũng như sưu tầm các chứng cứ liên quan. Tóm lại, đây là ngành liên quan đến quá trình xét xử và điều tra các vụ án phạm tội.

Ngành tâm lý học tội phạm nghiên cứu những đối tượng nào?

Ngành tâm lý học tội phạm là một chuyên ngành có phạm trù nghiên cứu riêng và đối tượng nghiên cứu riêng. Vậy đối tượng nghiên cứu của tâm lý học tội phạm là gì?

• Nghiên cứu các hiện tượng, đặc điểm, các khía cạnh tâm lý đã phát sinh trong quá trình phạm tội.
• Phân tích tâm lý của hành vi tội phạm để làm rõ các động cơ, mục đích, hậu quả của hành vi.
• Nghiên cứu nhân cách và tìm hiểu những nét đặc trưng trong nhân cách của người phạm tội.
• Nghiên cứu và tìm hiểu các kiểu nhân cách khác nhau của tội phạm.
• Nghiên cứu tâm lý của một nhóm người phạm tội, tìm ra nguyên nhân tâm lý xã hội…

Dựa vào đối tượng nghiên cứu kể trên thì tâm lý học tội phạm và khoa học hành vi có mối liên hệ qua lại với nhau.

Ngành tâm lý học tội phạm được đào tạo ở đâu?

Tâm lý học tội phạm là một lĩnh vực rất quan trọng vì nó hỗ trợ cho quá trình điều tra tâm lý và phân tích hành vi con người. Vậy ngành tâm lý học tội phạm thi khối gì? Ngành này thuộc khối ngành Khoa học xã hội nên chủ yếu là khối C. Tuy tâm lý học được nhiều trường giảng dạy nhưng tâm lý học tội phạm thì vẫn còn rất ít trường đào tạo.

Tham khảo các trường đạo tạo ngành tâm lý học tội phạm hiện nay ở Việt Nam

• Trường Đại học Luật, khoa Luật hình sự.
• Trường Đại học cảnh sát Nhân dân.
• Trường Đại học An ninh Nhân dân.
• Trường Học viện An ninh Nhân dân.

Những trường thuộc ngành công an, an ninh sẽ đào tạo chuyên sâu hơn về ngành tâm lý học tội phạm. Lý do là ngành học này được ứng dụng chủ yếu vào công việc điều tra tội phạm.  

>>> Tìm hiểu thêm: Ngành quản trị nhân lực lương bao nhiêu? Học ở đâu tốt nhất?

Công việc của các nhà tâm lý học tội phạm

Nhà tâm lý học sẽ phải thường xuyên kiểm tra hiện trường vụ án, xem lại các hình ảnh hiện trường. Họ cũng sẽ phải làm việc với các nhân viên thực thi pháp luật và tư vấn cho các luật sư. Một số các công việc cụ thể của nhà tâm lý học tội phạm:

• Xem xét, kiểm tra và trả lời hiện trường vụ án trong thời gian ngắn sau khi tội phạm đã được thực hiện.
• Nhà tâm lý học tội phạm phải đọc, tư vấn về các tài liệu pháp lý.
• Nói chuyện với các nhân chứng của vụ án trước tòa.
• Tiến hành tìm hiểu và nghiên cứu những bản chất của tội phạm.
• Tiến hành phỏng vấn những người có liên quan hoặc có biết nghi phạm của vụ án.
• Cung cấp các thông tin về vụ án cũng như quy chế liên quan.
• Quan sát và ghi nhận các chi tiết của nghi phạm/phạm nhân để đánh giá và hỗ trợ cho điều tra.
• Quản lý và tiến hành phân tích các bài kiểm tra tâm lý tội phạm.

Các công việc này của nhà tâm lý học tội phạm sẽ rất có lợi cho việc điều tra vụ án, bắt giữ tội phạm.

Ngành tâm lý học tội phạm và các ứng dụng của nó

Hãy thử tìm hiểu xem ngành tâm lý học tội phạm đang được ứng dụng như thế nào trong thực tế:

Phân tích tâm lý tội phạm

Tâm lý học tội phạm là một nhánh nhỏ của ngành tâm lý nói chung. Do đó, ứng dụng nổi bật nhất của ngành này là giúp phân tích được tâm lý của tội phạm. Các nhà tâm lý học sẽ dựa vào các dấu hiệu để đưa ra hành vi phạm tội.

Tâm lý học tội phạm sẽ phân tích và đưa ra các yếu tố đã ảnh hưởng đến tâm lý của nghi phạm/ phạm nhân. Từ đó, họ sẽ kết luận những nguyên nhân dẫn đến hành vi gây án của nghi phạm. Cuối cùng, nhà tâm lý học sẽ báo cáo để tố giác hành vi để hình sự thuận tiện hơn trong việc kết án.

Phỏng vấn, nghiên cứu tâm lý nhân chứng

Trong khi điều tra vụ án, bạn sẽ thấy thường có những cuộc phỏng vấn giữa tội phạm và công an. Trong quá trình thẩm vấn này sẽ có những lời khai đúng nhưng cũng sẽ có những lời khai sai sự thật. Những nhà tâm lý học sẽ tiến hành phân tích dựa vào các phản ứng của nghi phạm thông qua trò chuyện.

Khi trò chuyện, tâm lý của nghi phạm/ tội phạm thường sẽ có những biểu hiện nhất định. Tâm lý học sẽ dựa vào các kiến thức cũng như kinh nghiệm và phân tích để tìm ra sự thật. Thông qua yếu tố này, bạn sẽ giúp cơ quan điều tra được thuận lợi hơn để kết luận vụ án.

Thiết lập hồ sơ và điều tra tội phạm

Dựa vào các thông tin của vụ án và của tội phạm, các nhà tâm lý học sẽ thiết lập hồ sơ phạm nhân. Quá trình lập hồ sơ này sẽ giúp bạn đưa ra được nơi sinh sống của thủ phạm. Từ đó, sẽ nắm được các yếu tố gây ảnh hưởng đến tâm lý và hành phi phạm tội.

Việc lập hồ sơ cũng giúp nhà tâm lý học nghiên cứu được các nguyên nhân ảnh hưởng đến tâm lý tội phạm. Họ sẽ tìm hiểu được độ tuổi gây án nhiều nhất và đưa ra kết luận cho tòa án để xem xét yếu tố khoan hồng.

Tâm lý học tội phạm được ứng dụng vào quá trình đánh giá và điều trị tâm lý tội phạm

Ứng dụng này giúp bạn biết được tội phạm có vấn đề bất thường nào về mặt tâm lý, suy nghĩ hay không? Từ quá trình đánh giá này, bạn sẽ đưa ra các phương hướng điều trị tâm lý tội phạm phù hợp nhất. Đưa tội phạm về đúng với các chuẩn mực nhận thức và hành vi con người sau quá trình điều trị.

Ứng dụng đánh giá và điều trị tâm lý này thường được thực hiện sau khi vụ án đã được kết án. Nó sẽ giúp bạn đánh giá được mức độ tái phạm, mức độ nguy hiểm và khả năng gây sát thương của tội phạm. Thông qua đó, nó sẽ giúp cho công tác quản lý và giám sát phạm nhận được phù hợp và an toàn hơn.

Ngành tâm lý học tội phạm nghiên cứu về tâm lý hành vi phạm tội

Các vụ án hiện nay đang ngày càng nhiều và có sự gia tăng về hậu quả của nó đối với xã hội. Việc ứng dụng tâm lý học tội phạm vào nghiên cứu tâm lý hành vi rất quan trọng. Nó phần nào ảnh hưởng đến sự phát triển của xã hội hiện nay.

Nghiên cứu tâm lý hành vi phạm tội sẽ giúp nhà tâm lý nắm bắt được nguyên nhân dẫn đến các hành vi phạm tội. Nghiên cứu tâm lý hành vi sẽ giúp nhà tâm lý học đưa ra các biện pháp phù hợp nhằm giảm thiểu tội phạm. Tội phạm giản thì xã hội cũng sẽ giảm được các nguy cơ, nguy hiểm trong tâm lý suy thoái của con người.

Tâm lý học tội phạm và vai trò của nó trong đời sống xã hội hiện nay

Với sự gia tăng của các vụ án và độ tuổi gây án ngày càng giảm đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển xã hội. Các chuyên gia tâm lý học tội phạm đã giúp cho con người nhận thức rõ ràng các nguyên nhân, hành vi phạm tội. Vậy, vai trò cụ thể của tâm lý học tội phạm là gì?

• Vai trò lâm sàng: Chẩn đoán lâm sàng với các hành vi của tội phạm trong quá trình phỏng vấn. Vai trò này giúp đánh giá và kiểm tra được các yếu tố tâm lý của người phạm tội. Quá trình này sẽ giúp cho các cơ quan điều tra, quản lý có biện phạm đảm bảo an toàn cho những người liên quan.

• Vai trò thực nghiệm: Thông qua nghiên cứu, chuyên gia tâm lý sẽ cung cấp tài liệu và các tin tức liên quan đến vụ án. Từ đó, bạn sẽ làm sáng tỏ và cung cấp cho tòa án các nguyên nhân tâm lý của tội phạm.
• Vai trò tính toán: Chuyên gia tâm lý học tội phạm lý giải về hành vi và tâm lý của tội phạm là có cơ sở khoa học.
• Vai trò tham mưu: Chuyên gia tâm lý học tội phạm có vai trò tư vấn tâm lý và đưa ra lời khuyên về tâm lý tội phạm. Từ đó đưa ra những cảnh báo và những biện pháp tâm lý phù hợp nhất.

Các nhà tâm lý học tội phạm là “trợ lý” đắc lực cho quá trình điều tra vụ án cũng như đánh giá tâm lý tội phạm. Đồng thời, họ cũng sẽ đưa ra các giải pháp nhằm ngăn ngừa và hạn chế được các hành vi phạm tội khác.

>>> Có thể bạn quan tâm: Tham vấn là gì? Tâm lý học tham vấn giải quyết được những vấn đề nào trong cuộc sống?

Ngành tâm lý học tội phạm có những cơ hội nghề nghiệp nào?

Bạn hãy thử tìm hiểu xem các cơ hội nghề nghiệp và mức lương của ngành tâm lý học tội phạm thế nào nhé?

Nhu cầu tuyển dụng của ngành tâm lý học tội phạm

Sau khi học ngành tâm lý học tội phạm, bạn sẽ có cơ hội làm việc trong những môi trường làm việc như:

• Làm việc trực tiếp trong các tòa án. Nhà tâm lý học sẽ phỏng vấn để tìm hiểu tâm lý của phạm nhân và những người có liên quan đến phạm nhân.
• Các nhà tâm lý học sẽ có các cơ hội phối hợp với cảnh sát để khai thác thông tin điều tra vụ án.
• Các chuyên gia tâm lý học sẽ có cơ hội giảng dạy tại các trường đào tạo chuyện ngành. Hoặc giảng dạy tại các trung tâm đào tạo chuyên biệt, tổ chức phi chính phủ…
• Bạn có thể tự mở văn phòng kinh doanh riêng với mục đích là tư vấn hoặc làm việc tự do.
• Hỗ trợ các nhà tâm lý học tội phạm mới,…

Bên cạnh đó, một số nhà tâm lý học tội phạm làm việc tại các trung tâm chăm sóc sức khỏe tâm thần, cơ sở cải huấn,…

Làm việc trong ngành tâm lý học tội phạm có mức lương bao nhiêu?

Hiện nay, ở Mỹ thì mức lương trung bình của các nhà tâm lý học tội phạm là 95.610 USD/ năm. Nếu làm việc tại các cơ quan chính phủ thì có khả năng sẽ kiếm được 94,670 USD đến 104,280 USD. Tuy nhiên, mức lương sẽ còn tùy thuộc vào các yếu tố như trình độ chuyên môn, kinh nghiệm và môi trường làm việc.

>>> Xem thêm: Mức lương ngành tâm lý học có cao không? Lương trung bình bao nhiêu?

Những điểm tương đồng và khác biệt giữa tâm lý học tội phạm và tâm lý học pháp y

Chúng ta đã biết tâm lý học tội phạm, vậy tâm lý học pháp y là gì? Tâm lý học pháp y là lĩnh vực áp dụng các nguyên tắc tâm lý học vào hệ thống luật và tư pháp hình sự. Các vấn đề tâm lý học sẽ được áp dụng vào các vấn đề liên quan đến pháp lý dân sự và hình sự. Vậy hai ngành ngày có những gì khác nhau?

Sự tương đồng giữa tâm lý học tội phạm và tâm lý học pháp y

Tâm lý học tội phạm và tâm lý học pháp y đều có liên quan đến yếu tố tâm lý. Hai chuyên ngành này có sự tương đồng nổi bật về tính chất công việc như:

• Hai ngành này đều có mối liên hệ chặt chẽ với việc thực thi pháp luật. Các chuyên gia của hai ngành đều hỗ trợ cho các cuộc điều tra (hình sự và cả dân sự).
• Đều làm việc với các cơ quan pháp luật nhằm tìm hiểu các yếu tố liên quan đến tội phạm và hỗ trợ giải quyết tội phạm.

Tâm lý học tội phạm và tâm lý học pháp y đóng vai trò quan trọng trong việc điều tra các vụ án.

Sự khác nhau giữa tâm lý học tội phạm và tâm lý học pháp y

Sự khác biệt lớn nhất của hai ngành tâm lý này là về bằng cấp và lộ trình cũng như phạm vi nghề nghiệp. Cụ thể về sự khác biệt giữa tâm lý học tội phạm và tâm lý học pháp y:

Khác nhau về bằng cấp của tâm lý học tội phạm và tâm lý học pháp y

Tâm lý học pháp y sẽ yêu cầu bạn phải có bằng liên quan đến cử nhân tâm lý học pháp y. Bạn sẽ được trang bị kiến thức giữa tâm lý học, khoa học xã hội, tư pháp hình sự. Những kiến thức đào tạo chuyên ngành sẽ giúp bạn hiểu biết toàn diện về bối cảnh tâm lý học pháp y hiện đại nhất.

Tâm lý học tội phạm thì các kiến thức chuyên sâu hơn vào việc tìm hiểu tâm lý tội phạm. Những kiến thức đào tạo thường là hành vi bất thường, thống kê hành vi – tâm lý học vị thành niên…

Lộ trình và phạm vi nghề nghiệp của tâm lý học tội phạm, tâm lý học pháp y

Tâm lý học pháp y là bao gồm cả luật dân sự, luật hình sự. Bạn có thể làm việc trong các nhà tù, tư vấn cho các thanh – thiếu niên có nguy cơ phạm tội, tư vấn, nghiên cứu… Ngoài ra, tâm lý học pháp y còn yêu cầu đánh giá nhiều người khác nhau (tội phạm, nhân chứng,…).

Tâm lý học tội phạm thì sẽ làm việc thường xuyên với tội phạm và các nhân viên điều tra. Họ sẽ làm các công việc sửa chữa, lập hồ sơ tội phạm, tâm lý học. Các chuyên gia tâm lý học cũng làm việc với những người bị rối loại sức khỏe tâm thần, giữ an toàn cho mọi người,…

>>> Có thể bạn quan tâm: Tất tần tật những thông tin về ngành sư phạm tiểu học có thể bạn chưa biết

Tìm hiểu những nhà tâm lý học tội phạm nổi tiếng

Đa phần, công việc của các nhà tâm lý học sẽ thường đứng sau hậu trường vụ án. Tuy nhiên, thế giới vẫn đã có những nhà tâm lý học nổi tiếng nhờ đóng góp của họ. Một số nhà tâm lý học tội phạm nổi tiếng mà bạn có thể tham khảo:

• Nhà tâm lý học tội phạm Hugo Munsterberg – Người tiên phong trong lĩnh vực tâm lý học tội phạm. Munsterberg là người đầu tiên nghiên cứu ra sự quan trọng của việc lựa chọn ban giám khảo.
• Nhà tâm lý học tội phạm Thomas Bond – Người đầu tiên lập ra hồ sơ tội phạm. Thomas Bond đã dựa vào quá trình điều tra của mình để kết luận về cấu tạo tâm lý và thể chất của tội phạm.
• Nhà tâm lý học Saul Kassin – Người nghiên cứu về lời thú tội giả hiện. Nghiên cứu được sử dụng trên phạm vi thế giới nhằm xác định được tính hợp lệ của quá trình thẩm vấn, quá trình thú tội.
• John Douglas – Làm viễ tại FBI, tham gia nhiều vụ án giết người hàng loạt nổi tiếng.

Tóm lại, tâm lý học tội phạm là ngành rất thú vị và có nhiều yếu tố hấp dẫn nhờ nghiên cứu vấn đề tâm lý.

>>> Tham khảo thêm: BOD là gì và tầm quan trọng của BOD trong các tổ chức doanh nghiệp

Thông qua những chia sẻ trên, chắc bạn đã hiểu rõ hơn về ngành tâm lý học tội phạm và các ứng dụng của nó. Bên cạnh đó, nếu bạn đang có nhu cầu tìm việc làm, hãy tham khảo ngay website Muaban.net. Các thông tin tuyển dụng từ nhiều ngành nghề, lĩnh vực khác nhau luôn được cập nhật mới nhất mỗi ngày. Chúc bạn sẽ nhanh chóng tìm kiếm được cơ hội việc làm với mức lương hấp dẫn nhất!

–  Vân Anh (Content Writer) –