[E] Ông chủ Amazon: Chuyện về người bán hàng online vĩ đại nhất thế giới

Forbes mới đây công bố danh sách các tỷ phú USD. Vị trí số 1 thuộc về Jeff Bezos với 131 tỷ USD. Đây cũng là năm thứ 2 liên tiếp Jeff Bezos dẫn đầu bảng xếp hạng. Ông còn là người đầu tiên trong lịch sử hiện đại sở hữu khối tài sản vượt quá con số 100 tỷ USD.

Vị tỷ phú giàu nhất thế giới là nhà sáng lập và CEO hãng bán lẻ trực tuyến Amazon, hiện có giá trị vốn hoá trên 1.000 tỷ USD.

Jeff Bezos

Xung quanh Jeff Bezos là những câu chuyện dài về cách cứu Amazon “sống sót” qua cuộc khủng hoảng Dotcom, về câu chuyện tình 25 năm ân nghĩa mặn nồng với người vợ tào khang rồi phút chốc bị phơi bày “hành trình ngoại tình” tốn giấy mực của báo chí.

Trước khi trở thành một tỷ phú với khối tài sản đáng mơ ước như hiện tại, Jeff Bezos cũng trải qua quá trình trưởng thành và start-up như bao người.

Ngay từ nhỏ, Jeff Bezos đã thể hiện những phẩm chất vượt trội của mình. Khi đang là một đứa trẻ chập chững tập đi, ông đã nghĩ ra cách dùng tua-vít phá hỏng chiếc nôi của mình vì ông muốn ngủ trên chiếc giường của người lớn.

Lớn thêm một chút, Jeff làm công việc bán thời gian tại McDonald song nhanh chóng từ bỏ để kinh doanh. Cùng với bạn gái, Jeff Bezos thực hiện dự án Dream Institute, một trại Hè kéo dài 10 ngày dành cho trẻ nhỏ. Ông thu phí 600$/đứa trẻ, và dự án của Jeff Bezos nhận được 6 đơn đăng ký.

Sau này, dù tốt nghiệp đại học chuyên ngành Khoa học máy tính nhưng Jeff Bezos đều từ chối lời đề nghị làm việc tại hai công ty lớn Intel và Bell Labs để gia nhập một startup mang tên Fitel.

Rời bỏ Fitel, Jeff làm việc tại quỹ phòng hộ D.E. Shaw. Chỉ sau 4 năm làm việc tại đây, ông thăng tiến lên vị trí phó chủ tịch. Cũng trong thời gian này, vị tỉ phú giàu nhất thế giới tổ chức các lớp dạy khiêu vũ mà theo ông là để “hiểu biết hơn về phụ nữ”.

Jeff Bezos

Năm 1994, khi mới 30 tuổi, Jeff Bezos đã trở thành Phó chủ tịch cấp cao trẻ nhất từ trước đến nay tại ngân hàng đầu tư Phố Wall – D.E. Shaw & Co và được trả mức lương sáu con số.

Cũng trong năm 1994, ông tình cờ biết được nhu cầu sử dụng internet tăng tới 2.300%/năm. Quá kinh ngạc và ấn tượng với con số này, Jeff Bezos quyết tâm phải lợi dụng tốc độ tăng trưởng như tên lửa đó của thị trường web để kiếm lợi. Việc đầu tiên ông làm là liệt kê ra 20 món hàng có thể buôn bán qua mạng. Sau cùng, Jeff chọn sách.

Jeff Bezos

Từ bỏ vị trí Phó chủ tịch cấp cao tại tại D.E. Shaw, Jeff Bezos quyết tâm hình thành startup của riêng mình. Nói về quyết định có phần mạo hiểm năm xưa, ông chủ Amazon cho biết: “Để làm việc lớn, bạn không thể chần chừ vì để tâm đến những việc nhỏ nhặt. Bên cạnh đó, thử nghiệm rồi vấp ngã vẫn tốt hơn là chưa bao giờ dám thử.”

Jeff Bezos đã mở một cửa hàng bán sách trực tuyến tại gara ngay trong khu nhà ông ở Bellevue, Washington (Mỹ) Gần như tất các cuộc họp đều được tổ chức ở cửa hàng sách bên cạnh. Văn phòng của Jeff đặt một chiếc chuông để báo hiệu có người đến mua. Tuy nhiên, vài tuần sau đó, Jeff phải dừng việc này bởi chuông kêu quá nhiều.

Jeff Bezos

Trong tháng đầu tiên ra mắt, Amazon đã tiếp cận được khách hàng đến từ 50 tiểu bang và 45 quốc gia khác nhau- một kết quả cực kỳ ấn tượng.

Tuy quý tài chính cuối cùng trước khi lên sàn, Amazon lỗ 3 triệu USD trên doanh thu 16 triệu USD nhưng cũng như xu thế của các Dotcom lúc bấy giờ là dù đang lỗ nặng cũng vẫn lên sàn để chờ có lợi nhuận, ngày 15/3/1997 Amazon chính thức IPO.

Sau phiên IPO đầu tiên, Amazon chứng kiến vốn hóa thị trường đạt mốc 438 triệu USD. Ngắm nghía con số ấn tượng ấy, Jeff Bezos và các cộng sự của mình có lẽ không thể tưởng tượng nổi những ngày điêu tàn sắp đến với cả thung lũng Silicon.

Sống sót qua đại khủng hoảng

Như những người “anh em” Dotcom khác vào thời điểm đó, Jeff Bezos bỏ ra cả đống tiền để quảng bá thương hiệu, trả chi phí hạ tầng máy chủ và lương nhân viên khi ấy đang tăng theo cấp số nhân.

Jeff Bezos

Ngày 20/3/2000 có thể xem là “Bình minh của hoàng hôn Dotcom” khi Barron’s, một tổ chức tài chính lớn đăng một bài báo có tên gọi “Burning Up”, vạch trần thực trạng đáng sợ của Dotcom lúc đó. Trong đó, Amazon được xác định chỉ còn đủ tiền mặt để sống sót qua 10 tháng!

Quả thật vậy, trong vòng 3 năm từ 2000 đến 2004, chưa đến một nửa số công ty IT và Internet sống sót qua cuộc đại khủng hoảng. Amazon chứng kiến giá cổ phiếu giảm từ 107 USD xuống còn 7 USD. Thậm chí nó còn được ví như quả bom nổ chậm- “Amazon.bomb”.

Bằng nhãn quan của một Giám đốc Tài chính, đầu năm 2000, Warren Jenson quả quyết rằng Amazon cần một nguồn tiền lớn làm lá chắn phòng thủ đề phòng trường hợp xấu. Chính nhờ sự “cứng đầu” của vị Giám đốc Tài chính mà vào tháng 2 năm đó, Amazon đã bán 672 triệu trái phiếu chuyển đổi cho các nhà đầu tư với mức giá rẻ hơn bình thường, từ đó thu về số tiền khổng lồ.

Chắc chắn là Jeff Bezos đã phải thốt lên lời tạ ơn Chúa vì sau khi thương vụ này hoàn thành được có 1 tháng thì thị trường chứng khoán sụp đổ, kéo theo một thời kỳ vô cùng khắc nghiệt cho các công ty muốn gọi vốn hoạt động.

May mắn “sống sót” qua cơn khủng hoảng công nghệ tồi tệ nhất những năm 2000, cổ phiếu Amazon không ngừng tăng và phát triển mở rộng ra gần như mọi mặt hàng. Amazon hiện đang là “ông trùm” ngành bán hàng trực tuyến, đặc biệt phổ biến với nhóm người tiêu dùng giàu có ở thành phố.

Ngày nay, nghĩ về Amazon chúng ta có thể hình dung về một công ty sở hữu những con số mà bất kỳ CEO nào cũng phải thèm khát.

Các kho hàng khổng lồ với công nghệ thông minh của Amazon đang là trụ cột cho công ty thương mại điện tử trị giá 1.000 tỷ USD. Hàng trăm kho hàng hiện đại trên toàn thế giới với hơn 100.000 robot, cùng hàng trăm nghìn lao động, các kho hàng của Amazon thậm chí còn đang làm thay đổi cách vận hành của thương mại điện tử thế giới.

Bên cạnh đó, để thực hiện ước mơ trở thành một phi hành gia từ thời thơ ấu, khi Amazon đã “cơ bản ổn định”, Jeff bí mật thành lập công ty Blue Origin chuyên nghiên cứu công nghệ du hành vũ trụ.

Jeff Bezos

Tuy nhiên, trong khi Elon Musk cùng SpaceX đang ấp ủ giấc mơ đưa con người đặt chân lên sao Hỏa vào năm 2024 thì tỷ phú Jeff Bezos cùng công ty Blue Origin lại tin rằng Mặt Trăng mới là bước khởi đầu khả thi của con người trong công cuộc thuộc địa hóa các hành tinh lân cận.

Công ty hàng không vũ trụ Blue Origin cũng đã ghi dấu ấn lịch sử khi trở thành một trong những công ty thương mại đầu tiên phóng thành công tên lửa tái sử dụng.

Vị tỷ phú tằn tiện và quái gở

Giờ này ông chủ của Amazon đã dư tiền tận hưởng nhiều thú vui xa xỉ. Tuy nhiên, “tiết kiệm” vẫn là một trong những nguyên tắc cốt lõi của công ty, gắn liền với tinh thần của Bezos thời khởi nghiệp. Cho đến tận năm 2004, các nhân viên của Amazon vẫn sử dụng bàn làm việc được làm từ cánh cửa ra vào.

Sự tiết kiệm quá mức này được tỷ phú Bezos giải thích là nhằm truyền tải thông điệp Amazon “chú trọng chi tiền vào những thứ có ý nghĩa với khách hàng hơn là những thứ ít quan trọng”. Amazon thậm chí còn đặt ra “Giải thưởng Bàn Cửa” cho nhân viên có ý tưởng tiết kiệm tiền. Đối với Amazon, “trở ngại sẽ làm nảy nở tài tháo vát, sự độc lập và tính sáng tạo”.

Jeff cũng nổi tiếng với việc tạo ra văn hoá “tằn tiện”. Tại Amazon, nhân viên không được hưởng đồ ăn, thức uống hay massage miễn phí như ở nhiều hãng công nghệ khác. Khi đi công tác, nhân viên chỉ được ngồi ghế máy bay hạng bình dân. Nếu muốn “sang” hơn, họ buộc phải bỏ tiền túi.

Jeff Bezos

Sở hữu nhiều tài sản đắt giá nhưng tỷ phú Jeff Bezos vẫn ưa chuộng chiếc xe Honda Accord giá rẻ chỉ vài trăm triệu đồng và chỉ chuyển sang một mẫu xe lớn hơn vào năm 2013.

Yêu thích công nghệ nhưng tỷ phú Jeff Bezos lại cấm nhân viên dùng Power Point để thuyết trình. Thay vào đó, ông yêu cầu nhân viên dùng 6 trang giấy nhằm khuyến kích tư duy phản biện với các vấn đề đơn giản.

Trong mỗi cuộc họp, số nhân viên cũng không nhiều. Giải thích về nguyên tắc này, CEO Amazon cho rằng, việc họp ít người khiến kể cả những người nhút nhát nhất cũng phải phát biểu. Và như thế cuộc họp trở nên chất lượng hơn.

Người đàn ông đáng mơ ước cũng ngoại tình

Jeff Bezos từng thừa nhận gặp khó khăn trong việc yêu đương, thậm chí phải thường xuyên nhờ bạn bè sắp xếp giúp các cuộc hẹn hò. Thế nhưng bằng cách tình cờ nhất, tình yêu sét đánh đã đến với cuộc đời Jeff.

Năm 1992, ông gặp người vợ tương lai ngay tại nơi làm việc – công ty quản lý đầu tư D.E. Shaw ở New York. Lúc này, với tư cách Phó chủ tịch, Jeff Bezos đã phỏng vấn MacKenzie S. Tuttle, cô gái vừa tốt nghiệp Đại học Princeton, cho vị trí nghiên cứu viên.

MacKenzie khi ấy trong mắt Jeff “là một người con gái tháo vát, thông minh và nóng bỏng”. Còn MacKenzie thì cảm thấy hạnh phúc khi “cả ngày được nghe thấy tiếng cười tuyệt vời của anh ấy”. Từ ấn tượng ban đầu về một người phụ nữ thông minh và một người đàn ông có nụ cười tuyệt vời, họ nhanh chóng có buổi hẹn hò đầu tiên rồi đính hôn sau đó 3 tháng và cũng 3 tháng sau đó thì kết hôn.

Khi Jeff nói với vợ về ý tưởng khởi nghiệp, MacKenzie cho biết dù không phải là người có tố chất kinh doanh nhưng cô có thể cảm nhận được niềm đam mê trong giọng nói của chồng. Vì vậy, năm 1994, người phụ nữ có niềm đam mê viết văn sẵn sàng từ bỏ tất cả, đánh liều cùng chồng nghỉ việc và đến Seattle để thành lập Amazon. Khi ấy, hai vợ chồng chỉ sống trong căn nhà thuê có một phòng ngủ.

jeff-bezos

“Thuận vợ thuận chồng tát bể Đông cũng cạn”, từ một công ty vô danh, vợ chồng Jeff Bezos đã đưa Amazon lên đỉnh cao của ngành thương mại điện tử, thành công ty giá trị nhất thế giới, giúp Jeff từ một anh bán sách trở thành tỷ phú giàu nhất thế giới với khối tài sản 137 tỷ USD (tính tới ngày 10/1/2019), vượt cả tỷ phú Bill Gates và Warren Buffett.

Căn phòng đi thuê chỉ có một phòng ngủ nay chuyển sang ngôi nhà rộng 2.500 m2, nằm ở một trong những khu phố sang trọng nhất Thủ đô nước Mỹ. Có tiền, hai vợ chồng tỷ phú Jeff Bezos còn mua thêm nhà ở 5 thành phố của Mỹ với tổng giá trị lên tới 165 triệu USD và được cho là sở hữu nhiều đất đai nhất nước này.

Là chủ tập đoàn lớn nhất thế giới nên không phải nghi ngờ về khối lượng công việc đồ sộ Jeff phải giải quyết hằng ngày, thế nhưng dù bận đến đâu ông vẫn dành thời gian ăn sáng cùng cả gia đình rồi đưa con đi học. Thậm chí ông chủ Amazon còn tối tối rửa bát giúp vợ và “nghĩ việc đó rất thú vị”.

25 năm hạnh phúc với 4 đứa con đủ nếp đủ tẻ và người vợ tào khang gắn bó từ lúc hai bàn tay trắng, cứ ngỡ hạnh phúc chưa đâu viên mãn đến thế. Nào ngờ “giàu đổi bạn, sang đổi vợ”.

jeff-bezos

Quên đi “người con gái thông minh, nóng bỏng” năm xưa, Jeff Bezos chạy theo vợ bạn thân, một người phụ nữ thông minh và nóng bỏng hơn-Lauren Sanchez. Hẳn là nếu so với người vợ cũ của Jeff có phần chân chất và gầy guộc thì nữ phi công và cựu MC từng giành giải Emmy trông quyến rũ, sành điệu hơn hẳn.

Báo chí Mỹ từng phanh phui nhiều tin nhắn tình cảm tỷ phú Amazon gửi cho nữ phi công. Tuy nhiên, những bức hình nhạy cảm ông tự chụp rồi gửi cho nhân tình thì báo chí phương Tây cũng không dám đăng vì “chúng quá lộ liễu”.

Vợ con Jeff không lấy gì làm hạnh phúc hay vui vẻ nhưng tờ báo lá cải National Enquirer thì vui đúng kiểu “nắng hạn gặp mưa rào”. Từ nhân viên cho đến ông chủ tạp chí đều công khai cảm ơn Jeff vì nhờ phanh phui ra vụ ngoại tình của ông mà tạp chí National Enquirer đã huy động được 460 triệu USD, qua đó thoát cảnh phá sản. Thậm chí trang tin này còn tuyên bố đây là “vụ điều tra lớn nhất trong lịch sử của Enquirer”!

jeff-bezos

Hẳn là người đọc sẽ không nhạo báng tuyên bố hùng hồn này vì thực tế phải rất vất vả các phóng viên của tạp chí National Enquirer mới biết Jeff công phu chuẩn bị những gì cho nhiều buổi hẹn hò bí mật.

Tạp chí Mỹ miêu tả cuộc điều tra bí mật trong 4 tháng trên khắp 5 bang, qua 64.000km, bám theo máy bay riêng, những chiếc limousine sang trọng, các chuyến trực thăng, những cuộc đi bộ lãng mạn, những lần nghỉ ở khách sạn 5 sao, những bữa tối thân mật và những cuộc hẹn hò bí mật. Và người đàn ông rửa bát cho vợ mỗi tối năm xưa đã “đưa nhân tình đến nhiều địa điểm tuyệt đẹp bằng máy bay riêng trị giá 65 triệu USD”.

Hiện tại, vợ chồng Jeff đang làm thủ tục ly hôn và chia tài sản. Với giá cổ phiếu thuộc top 1 thị trường chứng khoán, rất có thể MacKenzie sẽ thành người phụ nữ giàu nhất thế giới. Không biết về điều này cô có vui?