Cây Bọ Mắm – Kháng sinh tự nhiên điều trị bệnh đường hô hấp

Tên gọi khác: cây dòi ho, cây thuốc dòi.

Tên khoa học: Pouzolzia zeylanica (L) Benn. (Pouzolzia indica Gaud), thuộc họ Gai – Urticaceae.

Tại sao cây Bọ Mắm lại được ví như kháng sinh tự nhiên?

Việt Nam nằm trong vùng xích đạo nên khí hậu nóng ẩm quanh năm đây là điều kiện thuận lợi cho các loại vi khuẩn, vi nấm phát triển mạnh, các bệnh về da và niêm mạc do nấm, nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra ngày càng phổ biến và nghiêm trọng. Bên cạnh đó, hiện tượng đề kháng, kháng sinh đang ngày càng gia tăng trong nhiều loại vi sinh gây bệnh cho người và cả gia súc do việc sử dụng thuốc để điều trị bệnh ngày càng gia tăng, phương pháp chữa trị hiện nay chủ yếu dùng kháng sinh nên dẫn đến tình trạng kháng thuốc của vi sinh vật.

Vi sinh vật đề kháng kháng sinh làm giới hạn khả năng điều trị nhiễm trùng, một số trường hợp dẫn đến tử vong do vi sinh vật gây bệnh đề kháng với hầu hết các kháng sinh đang điều trị làm thu hẹp kháng sinh hiện có, nên việc tìm ra nguồn kháng sinh mới thay thế đang là vấn đề bức thiết hiện nay.

Một trong những hướng nghiên cứu tác nhân kháng nấm, kháng khuẩn mới là tìm các hợp chất mới có nguồn gốc từ thực vật nhằm bổ sung và thay thế trong điều trị, các loài thực vật này có trong tự nhiên, dễ kiếm lại ít có những tác dụng phụ cho con người. Do đó, đã thu hút sự quan tâm của các nhà nghiên cứu hóa sinh và y dược học trong nước cũng như trên thế giới.

Nguồn dược liệu của nước ta vô cùng phong phú, trong đó có nhiều cây thuốc kháng sinh đƣợc y học dân tộc dùng làm thuốc từ lâu. Chúng thường là những cây cỏ rất quen thuộc, mọc hoang dại như: Hành, Tỏi, Hẹ, Kim ngân, Sâm đại hành, lá Móng tay, Cây Bọ Mắm… được nhân dân ta dùng làm thuốc tiêu độc, tiêu viêm sát khuẩn, chữa các bệnh nhiễm khuẩn ngoài da và nhiều bệnh nhiễm khuẩn khác.

Công dụng của cây bọ mắm.

Theo kinh nghiệm dân gian cây bọ mắm có tác dụng điều
trị các bệnh ho lâu ngày, viêm phế quản cấp và mãn tính, viêm họng và các bệnh
về phổi như lao phổi.

Chữa trị ho lâu ngày

Đã có một số nghiên cứu chứng minh trong cây bọ mắm có chứa một số chất có hoạt tính sinh học cao : isoflavone, alkaloids, polyphenol, tannin, flavonoids, glycosides,… Những chất này có khả năng phòng ngừa, điều trị một số bệnh như: viêm đường hô hấp, lao phổi, viêm họng, ho và có khả năng kháng khuẩn, kháng nấm

Theo Đông y, bọ mắm có vị ngọt nhạt (cam đạm), tính lạnh (hàn). Có tác dụng giải độc, tiêu thũng, bài nung (trừ mủ), trừ thấp nhiệt. Dùng chữa các chứng viêm nhiễm đường hô hấp, viêm ruột, kiết lỵ, viêm đường tiết niệu, ung nhọt mưng mủ, đau răng do phong hỏa…

Hỗ trợ điều trị các bệnh về đường hô hấp, viêm mũi sưng đau

Lá và hoa của cây bọ mắm 15-20g giã nát, thêm chút muối rồi dùng bông ý tế thấm nước này vào chỗ bị đau mỗi ngày 1-2 lần sẽ có tác dụng hiệu quả.

Hỗ trợ điều trị viêm sưng vú, đinh nhọt,vết thương tụ máu bầm: Dùng một nắm cây bọ mắm đem giã nát rồi đắp lên chỗ bị sưng đau.

Hỗ trợ điều trị viêm mũi sưng đau: Dùng 15-20g lá hay hoa của cây bọ mắm giã nát với một ít muối, gạn lấy nước cốt, dùng bông y tế thấm bôi vào mũi nơi bị viêm,  mỗi ngày thực hiện 3-4 lần.

Hỗ trợ điều trị sâu răng: Dùng lá cây bọ mắm giã nát nhét vào chỗ răng sâu

Bọ mắm là một loại thảo dược quý được dân gian sử dụng để chữa nhiều bênh, trong đó có các bệnh liên quan đến đường hô hấp như: ho, viêm họng: cây dòi ho, cây thuốc dòi.: Pouzolzia zeylanica (L) Benn. (Pouzolzia indica Gaud), thuộc họ Gai – Urticaceae.Cây bọ mắm là loài thân thảo, thân có lông, cành rất mềm, mọc thành bụi. Lá có hình mũi mác rộng 1.5- 2.5cm, mọc đối hoặc mọc so le nhau. Phiến lá có ba gân xuất phát từ cuống lá, lá có màu xanh đậm, gân lá nhìn rõ ràng. Có hoa nhỏ nở thanh chùm. Quả của cây bọ mắm hình quả trứng nhọn và có lông. Cây mọc lan trên các vùng ẩm thấp. Cây bọ mắm là cây ưa ẩm, hơi chịu bóng, thường mọc lẫn các loại cây khác trong vườn, ven đường đi và vùng nương rẫy. Cây phân bố rộng rãi khắp đồng bằng, trung du và cả vùng núi, tập trung nhiều ở các quốc gia nhiệt đới như Việt Nam Trung Quốc, Lào, Thái Lan, Ấn Độ…Việt Nam nằm trong vùng xích đạo nên khí hậu nóng ẩm quanh năm đây là điều kiện thuận lợi cho các loại vi khuẩn, vi nấm phát triển mạnh, các bệnh về da và niêm mạc do nấm, nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra ngày càng phổ biến và nghiêm trọng. Bên cạnh đó, hiện tượng đề kháng, kháng sinh đang ngày càng gia tăng trong nhiều loại vi sinh gây bệnh cho người và cả gia súc do việc sử dụng thuốc để điều trị bệnh ngày càng gia tăng, phương pháp chữa trị hiện nay chủ yếu dùng kháng sinh nên dẫn đến tình trạng kháng thuốc của vi sinh vật. Vi sinh vật đề kháng kháng sinh làm giới hạn khả năng điều trị nhiễm trùng, một số trường hợp dẫn đến tử vong do vi sinh vật gây bệnh đề kháng với hầu hết các kháng sinh đang điều trị làm thu hẹp kháng sinh hiện có, nên việc tìm ra nguồn kháng sinh mới thay thế đang là vấn đề bức thiết hiện nay. Một trong những hướng nghiên cứu tác nhân kháng nấm, kháng khuẩn mới là tìm các hợp chất mới có nguồn gốc từ thực vật nhằm bổ sung và thay thế trong điều trị, các loài thực vật này có trong tự nhiên, dễ kiếm lại ít có những tác dụng phụ cho con người. Do đó, đã thu hút sự quan tâm của các nhà nghiên cứu hóa sinh và y dược học trong nước cũng như trên thế giới. Nguồn dược liệu của nước ta vô cùng phong phú, trong đó có nhiều cây thuốc kháng sinh đƣợc y học dân tộc dùng làm thuốc từ lâu. Chúng thường là những cây cỏ rất quen thuộc, mọc hoang dại như: Hành, Tỏi, Hẹ, Kim ngân, Sâm đại hành, lá Móng tay, Cây Bọ Mắm… được nhân dân ta dùng làm thuốc tiêu độc, tiêu viêm sát khuẩn, chữa các bệnh nhiễm khuẩn ngoài da và nhiều bệnh nhiễm khuẩn khác.Theo kinh nghiệm dân gian cây bọ mắm có tác dụng điều trị các bệnh ho lâu ngày, viêm phế quản cấp và mãn tính, viêm họng và các bệnh về phổi như lao phổi.Đã có một số nghiên cứu chứng minh trong cây bọ mắm có chứa một số chất có hoạt tính sinh học cao : isoflavone, alkaloids, polyphenol, tannin, flavonoids, glycosides,… Những chất này có khả năng phòng ngừa, điều trị một số bệnh như: viêm đường hô hấp, lao phổi, viêm họng, ho và có khả năng kháng khuẩn, kháng nấm Theo Đông y, bọ mắm có vị ngọt nhạt (cam đạm), tính lạnh (hàn). Có tác dụng giải độc, tiêu thũng, bài nung (trừ mủ), trừ thấp nhiệt. Dùng chữa các chứng viêm nhiễm đường hô hấp, viêm ruột, kiết lỵ, viêm đường tiết niệu, ung nhọt mưng mủ, đau răng do phong hỏa…Cây bọ mắm khô 40g, sắc với một lít nước đến khi còn 500ml dùng uống hàng ngày, mỗi ngày một thang đến khi hết bệnh. Ngoài ra có thể nấu cây bọ mắm thành dạng cao lỏng rồi trộn cao này cùng mật ong, ngày dùng từ 3-4 lần rất mau khỏi bệnh. Có thể dùng lá hoặc hoa của cây bọ mắm tươi 20-30g, giã nát lá bọ mắm cho thêm chút muối rồi hòa cùng 20ml nước, bỏ bã lấy nước ngậm làm giảm ho tiêu đờm. Làm trong 7 ngày liên tục đến khi khỏi bệnh.Lá và hoa của cây bọ mắm 15-20g giã nát, thêm chút muối rồi dùng bông ý tế thấm nước này vào chỗ bị đau mỗi ngày 1-2 lần sẽ có tác dụng hiệu quả. Hỗ trợ điều trị viêm sưng vú, đinh nhọt,vết thương tụ máu bầm: Dùng một nắm cây bọ mắm đem giã nát rồi đắp lên chỗ bị sưng đau. Hỗ trợ điều trị viêm mũi sưng đau: Dùng 15-20g lá hay hoa của cây bọ mắm giã nát với một ít muối, gạn lấy nước cốt, dùng bông y tế thấm bôi vào mũi nơi bị viêm, mỗi ngày thực hiện 3-4 lần. Hỗ trợ điều trị sâu răng: Dùng lá cây bọ mắm giã nát nhét vào chỗ răng sâu