Khi người trẻ du nhập lễ hội

Theo thống kê của Bộ VH-TT và DL, hiện cả nước có khoảng chừng 10 lễ hội du nhập từ nước ngoài, chiếm 0,13 % trong tổng số những loại lễ hội. Nhìn chung, những lễ hội du nhập bộc lộ sự hội nhập mang tính tự nhiên và mê hoặc. Khi quốc tế không có bức tường ngăn cách thì sự giao lưu, hòa nhập sẽ tạo nên sự đa dạng chủng loại cho đời sống văn hóa truyền thống người Việt .

Những năm gần đây nhiều bạn trẻ Việt rất hứng khởi với một số lễ hội hóa trang có nguồn gốc từ nước ngoài

Thực tế, một số ít lễ hội lúc bấy giờ như Valentine ( Lễ tình nhân ), Noel ( Lễ giáng sinh ), Halloween ( Lễ hội hóa trang ) … đã được coi như một phần đời sống ý thức của tất cả chúng ta vào dịp cuối năm. Sự kiện này đã lôi cuốn được một bộ phận nhân dân, tạo thêm nét đẹp văn hóa truyền thống trong đời sống của tất cả chúng ta .
Tuy nhiên, lúc bấy giờ tham gia những lễ hội này đa phần là giới trẻ, không ít trường hợp chỉ là chạy theo khuynh hướng thời thượng. Ngày lễ tiên phong của phương Tây ép chế vào Nước Ta phải kể đến là Noel. Nhiều quan điểm cho rằng, Noel giờ đây không còn đơn thuần là một ngày lễ hội mang tính tôn giáo, nó dành cho tổng thể ai muốn … ham vui .

Một kiểu lễ hội tương tự dành cho những người “ham vui” được du nhập từ nước ngoài chính là Halloween. Vào dịp này, những trang mạng xã hội tràn ngập hình ảnh của đêm hội ma, đi đến đâu cũng bắt gặp những hình ảnh ma quái, máu me ghê rợn… Tự hỏi không biết từ khi nào ở Việt Nam xuất hiện những loại hình này và liệu có thật phù hợp với văn hóa Việt hay không?

” Quá đà ” không kém là Lễ tình nhân 14/2. Ngày này thì khỏi phải bàn, hoa ngập tràn đường phố. Tiếp đó là những ngày lễ hội từ lớn đến nhỏ cũng mở màn rầm rộ kéo về như Lễ tạ ơn ( thứ năm, tuần thứ tư của tháng 11 ), Ngày của mẹ ( chủ nhật thứ hai của tháng 5 ), Ngày của cha ( chủ nhật thứ ba của tháng 6 ) …
Trong khi đó, có vẻ như tất cả chúng ta quên mất một điều ở ta cũng có những ngày lễ hội tựa như, những ngày lễ hội truyền thống lịch sử vô cùng rực rỡ, chỉ khác chăng nó không được ” gắn mác ” nước ngoài .
Chưa kể, một bộ phận không nhỏ trong giới trẻ lúc bấy giờ hoan hỉ đón Noel và Tết tây, nhưng lại ” trốn ” Tết Nguyên đán vì cho rằng Tết truyền thống cuội nguồn có nhiều thủ tục rườm rà khiến họ căng thẳng mệt mỏi. Hiện tượng giới trẻ đi du lịch vào đúng dịp Tết Nguyên đán không còn là chuyện lạ .

Nhắc đến những lễ hội du nhập từ nước ngoài thì có lẽ Nhật Bản là đất nước có nền văn hóa được giới trẻ Việt cực kỳ mến mộ. Không kể lễ hội Hoa anh đào thì những lễ hội khác như: Obon; Genki; Fuji Matsuri… cũng thường xuyên được tổ chức ở Việt Nam.

Nhắc đến Obon – lễ hội có ý nghĩa tựa như như lễ Vu lan tại Nước Ta được tổ chức triển khai hàng năm tại Nhật Bản để tưởng niệm về tổ tiên và đoàn viên mái ấm gia đình. Khi lễ hội này đến Nước Ta, người dân TP.HN được tận mắt chứng kiến nhiều hoạt động giải trí mang đậm sắc tố văn hóa truyền thống Nhật Bản như : diễu hành và màn biểu diễn Bon Odori, Yosakoi và những điệu múa truyền thống cuội nguồn khác của Nhật Bản ; trình diễn võ thuật ( kendo, aikido, judo … ) ; lễ dâng lửa ; con đường đèn lồng ; tọa lạc truyện tranh, thời trang Nhật Bản ; game show về phim hoạt hình và văn hóa truyền thống Nhật Bản …
Trong khi đó, lễ hội Genki cũng mang đến một khoảng trống đậm đà truyền thống văn hóa truyền thống Nhật Bản ngay tại TP. Hà Nội. Lễ hội này luôn lôi cuốn lượng lớn giới trẻ Việt tham gia. Tuy vậy, lượng ” người theo dõi ” của Genki cũng không hề cạnh tranh đối đầu nổi với Fuji Matsuri .

Trong những năm gần đây, Fuji Matsuri cũng được tổ chức tại Việt Nam với mục đích giao lưu trao đổi văn hóa giữa 2 nước. Trong khuôn khổ lễ hội, cosplay (lễ hội hóa trang) cũng là tiết mục không thể bỏ qua. Và có lẽ mọi vấn đề rắc rối bắt đầu từ đây… Không cần nhắc lại thì giới trẻ Việt đều biết cosplay “nguy hại” như thế nào nếu bị biến tướng.

Và không ít lần, hội đồng trào lưu cosplay đã bị mất điểm nặng nề bởi hành vi tốc váy cực kỳ phản cảm của một cosplayer nữ tại một lễ hội Cosplay được tổ chức triển khai tại TP.HCM. Ngay sau khi những bức hình này được đăng tải, cô gái cosplay phản cảm này đã tạo ra một ” đại chiến ” trên mạng xã hội. Dẫu sao, những hành vi không tương thích với văn hóa truyền thống Việt đã khiến trào lưu cosplay nhận thêm ” điểm trừ ” từ công chúng .
Một bạn trẻ đang theo học tại một trường Đại học ở Thành Phố Hà Nội san sẻ, dù thế nào đi chăng nữa cũng không hề hòa nhập với tổng thể lễ hội, văn hóa truyền thống ngoại. Mỗi vương quốc đều có lịch sử vẻ vang và văn hoá của riêng mình, nhiều lúc nó khá giống nhau. Đúng là Nước Ta cũng có đợt nghỉ lễ “ ma ”, đó là ngày rằm tháng Bảy với lễ cúng cô hồn. Nhưng phương pháp lại khác, còn ngày lễ hội Halloween ở phương Tây thì đã đổi khác khá nhiều so với ý nghĩa gốc của nó .
Và có vẻ như nó thích hợp với văn hoá của người phương Tây hơn là người phương Đông. Và do đó mới thấy, yếu tố du nhập lễ hội đồng nghĩa với việc tiếp xúc nền văn hóa truyền thống ngoại là điều nên làm. Tuy vậy, giới trẻ cũng nên nhắc nhở nhau để đừng bị tha hóa, lai căng và mất gốc.